ارزیابی وضعیت اکولوژیکی رودخانه های کرج،زاینده رود و مارون بر اساس شاخص زیستی bmwp

بررسی ساختار جوامع آبی در اکوسیستمهای آبی جایگاه ویژه ای در مطالعات اکولوژیک موجودات آبزی دارد. از جمله شاخصهای مهم و رایج ماکروبنتیک می توان به شاخصهای اکولوژیک تک متغیره و چند متغیره اشاره کرد که با داشتن مزایا و معایب متفاوت، همچنان در مطالعات مختلف در آبهای رودخانهای مورد استفاده قرار میگیرند. در سالهای اخیر مطالعاتی با استفاده از شاخص تنوع زیستی و شاخص زیستیbmwp برای ارزیابی کیفیت آب رودخانه ها مورد استفاده قرار گرفته است پژوهش حاضر میزان سازگاری بین نتایج وضعیت کیفی به دست آمده از شاخصهای اکولوژیک bmwp رودخانه های کرج (استان البرز(،رودخانه زاینده و رودخانه مارون را ارزیابی کرده است.بررسی ها طی فصول مختلف سال صورت گرفت.بررسی ها نشان داد شرایط محیطی میتواند از لحاظ زمانی و مکانی بر پراکنش ماکروبنتوزها )بندپایان، کرم های حلقوی، کرمهای پهن و نرمتنان) در طول رودخانه کرج تاثیرگذار باشد. به عبارتی گرچه به طور کلی کیفیت رودخانه بر اساس نتایج این شاخص غیرقابل قبول میباشد، با این حال بالادست رودخانه نسبت به پایین دست آن از کیفیت بهتری برخودار میباشد.بر اساس نتایج شاخص bmwp ،روند معنی دار کاهشی از بالادست به سمت پایین دست مشهود بوده است. کم تاران شاخص آبهای آلوده اند و مقاومت زیادی در برابر آلودگی دارند. رودخانه مارون نیز به خصوص در ایستگاههای داخل شهر و نزدیک به آن به دلیل سرازیر شدن حجم زیادی از پسآبها و فاضلابها آلوده بوده و تراکم کم تاران در بستر آن زیاد میباشد. براساس نتایج حاصل از شاخصهای زیستی بین پارامترهای فیزیکوشیمیایی آب میتوان بیان داشت که کیفیت آب رودخانه زاینده رود متاثر از خشکسالیهای سالهای گذشته و فعالیتهای انسانی میباشد. کاهش قابل توجه مقادیر شاخصهای bmwp ، کیفیت آب رودخانه به همراه شرایط زیستی آن را در شرایط بحرانی نشان میدهد و در شرایط خیلی بد قرار گرفت. ورود آلایندههای مختلف موجود در رودخانه در مواقعی که دبی آب کاهش پیدا میکند به دلیل کاهش قدرت خودپالایی و اکسیژن گیری رودخانه، سلامت این اکوسیستم منحصرب فرد را به خطر می اندازد. نوع مطالعه تحقیقی و برگرفته از تحقیقات (سید قاسم قربان زاده زعفرانی،فرهاد حسینی طایفه،منا ایزدیان،احمد رضا پیر علی،زفره ئی،عیسی ابراهیمی درچه،زهره قنواتی،مریم محمدی روزبهانی،نسرین چوبکار) می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل آماری از نرم افزار spss و excel و جهت تعیین شاخص تنوع زیستی از primer6 استفاده شد. برای بررسی همبستگی بین شاخص زیستی ازآزمون اسپیرمن، از آزمون استفاده شد. به منظور بررسی اختلاف معنی داری بین دادههای مورد نظر از آنالیز واریانس یکطرفه و از آزمون کروسکال والیس در در سطح معنی داری 05/0>p استفاده شد. جهت تهیه نقشه ها با روش idw از نرمافزار 3.arcgis10 و 3.terrset17 استفاده گردید.