ارزیابی کیفیت آبهای سطحی با استفاده از شاخص زیستی ept (مطالعه موردی رودخانه زرین گل گلستان و چشمه کیله تنکابن)

شناخت و بررسی کمی و کیفی منابع آبی یکی از عوامل اساسی اعمال مدیریت مناسب و اولویت بندی در نوع کاربری از این منابع محدود می باشد . به منظور ارزیابی کیفی ﺁﺏ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ ﺯﺭﻳﻦ گل(استان گلستان) ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺑﺰﺭگ ﺑﻲ مهرگان کفزی، 9 ایستگاه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺪﻭﺩ 22کﻴﻠﻮﻣﺘﺮﻱ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻭ نمونه برداری از کﻔﺰﻳﺎﻥ در فواصل 45 روزه و در یک دوره یکساله 1388‐ 1389 ﺗﻮﺳﻂ دستگاه ﺳﻮﺭﺑﺮ با 9 تکرار در هر ایستگاه انجام گردید. و ﺁﻧﺎﻟﻴﺰ ﺩﺍﺩﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺎﺧﺺ ﺯﻳﺴﺘﻲ ﻫﺎﻱ ﺑﺮﺭﺳﻲ شد. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ که ﺑﻴﻦ ایستگاههای نمونه برداری ،شاخص ept اختلاف معنی داری داشته اند ارزیابی ها نشان داد در ایستگاههای 2 و 5 که در پایین دست مزارع پرورش ماهی قرار دارند و پساب مزارع وارد رودخانه می شود کیفیت آب تغییر یافته و تنوع و درصد فراوانی خانواده های حساس به آلودگی کاهش و گروههای مقاوم افزایش یافته است.بنابراین می توان بیان کرد استفاده از بزرگ بی مهرگان کفزی به عنوان شاخص زیستی برای ارزیابی کیفیت آب روش مطلوب می باشد. رودخانه چشمه کیله تنکابن و سر شاخه های آن به عنوان یک منطقه استراتژیک و حساس شیلاتی از نیم قرن گذشته مطرح بوده است..به منظور بررسی کیفیت آب رودخانه چشمه کیله با استفاده از جوامع درشت بی مهرگان کفزی در سال 1389-1390 در چهار ایستگاه و طی 12 نوبت نمونه برداری با سوربر سطح 0.1 متر مربع صورت گرفت. بررسی ها نشان داد که حداقل میانگین شاخص ept متعلق به ایستگاه 4 و حداکثر آن متعلق به استگاه 1 می باشد.شاخص ept بیان کنده وجود اختلاف معنی دار بین ایستگاهها در سطح احتمال 5 درصد( p<0.05 ) می باشد.بر طبق نتایج بدست آمده مشخص شد که تغییرات و استرسهای موجود در مسیر رودخانه بخصوص پساب مناطق مسکونی در ترکیب جمعیت کفزیان ایجاد تغییر نموده و درصد فراوانی گروههای مقاوم افزایش یافته و از مقدار گروههای حساس به طور نسبی کاسته شده است.نوع مقاله تحقیقی و برگرفته از بررسهای ( الهام میر رسولی،رسول قربانی،فاطمه عباسی،روح اله عباسپور،حسن حسن زاده،حمید رضا علیزاده ثابت،مسعود هدایتی فرد،جواد مسگران کریمی)می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل آماری از نرم افزار spss و excel و جهت تعیین شاخص تنوع زیستی از primer 6 استفاده شد از آزمون کلموگراف اسمیرنوف برای نرمال بودن داده ها و ازطریق آزمون لون، همگنی واریانس ها مورد بررسی قرارگرفت و به روش z-score استاندارد شدند..برای ارزیابی موقعیت محل مورد مطالعه از موقعیت یاب gps و برای بررسی همبستگی بین شاخص زیستی از آزمون اسپیرمن، استفاده شد. به منظور بررسی اختلاف معنی داری بین داده های مورد نظر از آنالیز واریانس یکطرفه و از آزمون کروسکال والیس در در سطح معنی داری 05/0>p استفاده شد. به منظوربررسی اختلاف شاخص های زیستی موردمطالعه ازتجزیه واریانس یکطرفه(one-way anova)و آزمون تعقیبی دانکن(duncan)در سطح01/0و05/0و آزمونt استفاده شد.