سیر تطور اجتماعی_سیاسی هیئات مذهبی در ایران؛ از حکومت آل بویه تا جمهوری اسلامی

اساس تشکیل و قوام شریعت‌های الهی بر مبنای محبت و جذبه به حقایق دینی است. سوگواری و شادی جمعی پیش از ظهور اسلام هم در میان ملل و قومیت‌های مختلف رایج بوده و در تاریخ ادیان الهی نیز در سیره انبیا پیشین و پیروان آنها قابل مشاهدهَ است. دین اسلام نیز توجه ویژه‌ای به احوالات مسلمین بالاخص سرور و اندوه داشته و به شیعیان سفارش شده تا در شادی اهل بیتعلیهم‌السلام شاد باشند و در زمان ماتمشان ناراحت و محزون.در این میان جایگاه دینی_مذهبی هیئات در طول تاریخ شیعه به‌عنوان بزرگ‌ترین نهاد مردمی در برپایی مجالس بکاء و سرور بر کسی پوشیده نیست. اما آنچه که ما را به نگارش این پژوهش سوق داد؛ مسئله محصور شدن تکلیف و وظیفه هیئات مذهبی در صرف برگزاری مراسم‌های شادی و حزن، و یا گسترش نقش اجتماعی آنان در طول تاریخ بوده است؟روش مورد استفاده در این پژوهش کیفی و از نوع مطالعات کتابخانه‌ای با مراجعه به کتب تاریخی و آیینی و بهره‌بری از نظریات دکترین‌ تاریخ اسلام است. آنچه که از تفحص در طی این پژوهش حاصل شده، نقش پررنگ اجتماع‌های مردمی در قالب هیئات مذهبی در فرهنگ، هنر، اقتصاد، سیاست، تربیت و.... در جامعه در طول تاریخ شیعی است. هیئات مذهبی همواره نقش تاثیرگذاری در تعیین سیر اجتماعی_سیاسی تاریخ داشته‌اند.