بررسی تاریخی سنت عزاداری ایام فاطمیه اول در سیره علمای مکتب نجف در پنجاه سال گذشته

برگزاری مراسمات و عزاداری‌ها در احیای شعائر دینی دارای پیشینه تاریخی خاصی است که از دیرباز در مکاتب قم، مشهد و نجف، علمای این حوزه‌ها در پنج دهه اخیر بر اساس اسناد موجود اهتمام ویژه‌ای در برگزاری آن داشته؛ اما امروزه و با تحول روزافزون ایام و انتقال سنت‌ها و آداب عزاداری از نجف به قم و مشهد و گسترش این آداب در سراسر ایران خصوصاً پس از انقلاب اسلامی، دچار تغییراتی در محتوا و زمان خود گشته‌اند. این مقاله با رویکرد توصیفی - تحلیلی و مصاحبه با متخصصین در پی پاسخ به این سوال است که علت اهتمام مکتب نجف به برگزاری فاطمیه اول (روایت چهل روز) در بازه زمانی هشتم ربیع‌الثانی چیست؟ و از این رهگذر در پی آسیب‌شناسی انتقال سنت‌های رایج از یک مکتب به مکتب دیگر است. مقاله با تتبع در سنت ایام فاطمیه اول در دو مکتب قم و نجف به این نتیجه خواهد رسید که قول قطعی در خصوص عزاداری بر اساس روایت اول شهادت حضرت زهرا‌سلام‌الله‌علیها در هشتم ربیع‌الثانی در عوض برگزاری میلاد امام حسن عسکری‌علیه‌السلام صحیح بوده و پیشنهاد می‌گردد که مسئولین مربوطه به اصلاح این موضوع در تقویم رسمی جمهوری اسلامی اقدام نمایند. البته باید اشاره نمود که برای این مورد مثال‌های متعددی وجود دارد که در این مقاله به دلیل حجم آن تنها به یک نمونه اشاره گشته است.