واقع گروی معرفتی در نگاه شهید آیت الله محمد باقر صدر

بر کسی پوشیده نیست که از دیرباز دغدغه اصلی فلسفه شناخت واقعیت و تمایز آن از غیر واقع بوده است و همیشه فلسفه با روش عقلی و استدلالی تلاش در تحقق این موضوع داشته است,اهمیت اثبات واقع در معرفت به اندازه ای است که میتوان این موضوع را یکی از دغدغه های اصلی فلاسفه در گذشته تا به عصر حاضر و در غرب و شرق بیان کرد با پیشرفت علم و دانش که باعث بوجود آمدن شکاکیت نوظهور در معرفت شده و این شکاکیت منشاء و مبدایی برای بوجود آمدن تفکرات متفاوتی در موضوع معرفت گردیده است فلسفه اسلامی به عنوان یک فلسفه تراز وظیفه ی اثبات واقع در معرفت را دارد نتایج این تحقیق که با روش تحلیلی توصیفی و با هدف واقع گروی معرفتی در نگاه شهید صدر انجام پذیرفته,حاکی از آن است که این دانشمند اسلامی به این امر معتقد است که ادراکات بشرى بر دو قسم است. تصور و تصدیق. تصور با تمام اقسامش، ارزش خارجى و عینى ندارد. زیرا تصور وجود اشیاء براى ما و در ادراک ماست. و این نحوۀ هستى، بدون اضافه به خارج، حکایتى از خارج نخواهد داشت. آنچه داراى ویژگى بیرون‌نمائى است؛ شناخت تصدیقى است. تصدیق حتى از وجود خارجى تصور هم حکایت مى‌کند. نتیجه بعدی که میتوان از بیانات ایشان گرفت این است که سرچشمه و پایۀ همۀ علوم و دانشها، شناختهاى تصدیقى ضرورى هستند، که براى صحت و ضرورت آنها، نیازى به دلیل و برهان نیست. بلکه عقل سلیم، صحت و اعتقاد به این قسم را ضرورى مى‌داند. مسائلى چون اصل عدم تناقض، اصل علیت و اصول اولیۀ علوم ریاضى، از این دسته‌اند، که در پرتو آنها سایر شناختها برپا مى‌شوند. و هرچه اندیشۀ انسان، در تطبیق آنها دقیقتر باشد از لغزش و خطا مصونتر خواهد بود، در حقیقت، ارزش هر شناختى بستگى به این دارد، که چگونه آن شناخت از این پایه‌هاى اولیه بدست آمده باشد و اصل دیگر در این امر این است که که صحت و اعتبار هر شناخت تصدیقى، بستگى به مقدار موازنۀ آن با اصول اولیۀ عقلى دارد.