رابطه خودکارآمدی تحصیلی با انگیزش تحصیلی دانش آموزان ابتدایی: نقش واسطه ای روابط معلم -دانش آموز

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطۀ بین خودتنظیمی تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی با انگیزش تحصیلی دانش آموزان دختر و نقش واسطه ای روابط معلّم-دانش آموز انجام شد. این پژوهش به لحاظ هدف بنیادی و از نظر روش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش همۀ دانش آموزان دختر مدارس دولتی دوره دوّم متوسّطه شهر ارومیه در سال تحصیلی 98-99 بودند. که تعداد 375 نفر از دانش آموزان بر اساس جدول مورگان به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. روش نمونه-گیری پژوهش، روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای بود. برای گردآوری اطّالعات از پرسشنامه خودتنظیمی تحصیلی بوفارد و همکاران، خودکارآمدی تحصیلی جینکز و مورگان، انگیزش تحصیلی والرند و همکاران و پرسشنامه روابط معلّم-دانش آموز مورای و زوویچ استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (همبستگی پیرسون و رگرسیون تحلیل مسیر) با استفاده از نرم افزار spss استفاده شد. همچنین برای مدل یابی معادالت ساختاری پژوهش، از نرم افزار amos استفاده گردید. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که هر سه فرضیّه پژوهش، فرضیّه اوّل (رابطه بین خودتنظیمی تحصیلی و انگیزش تحصیلی)، فرضیّه دوّم (رابطه بین خودکارآمدی تحصیلی و انگیزش تحصیلی) و فرضیّه سوّم (رابطه بین روابط معلّم-دانش آموز و انگیزش تحصیلی) در سطح 2/21 معنی دار می باشد. سوال پژوهش (نقش واسطه ای روابط معلّم-دانش آموز در رابطه بین خودتنظیمی تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی با انگیزش تحصیلی) نیز در سطح 2/21 معنی دار و تایید شد. در نتیجه متغیّرهای خودتنظیمی تحصیلی، خودکارآمدی تحصیلی و روابط معلّم-دانش آموز در قالب یک الگوی ساختاری، انگیزش تحصیلی دانش آموزان را تبیین و پیش بینی می کنند. به این معنی که خودتنظیمی تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی با واسطه گری روابط معلّم- دانش آموز، انگیزش تحصیلی دانش آموز را تحت تاثیر قرار می دهند. در همین راستا به معلّمان پیشنهاد می گردد با اجرای اقداماتی مانند ایجاد کلاس های حمایت کننده بر پایه تعاملات مثبت، آموزش راهبردهای خودتنظیمی و تقویت خودکارآمدی زمینه افزایش انگیزش دانش آموزان را فراهم نمایند.