پتروشیمی بندر امام: از ایجاد تا پنجاه سالگی

از نامۀ توجیهی عباس زاهدی برای استفاده از گازهای همراه نفت و ”ضایعات“ پالایشگاه آبادان در 1330 تا به امروز هفتاد و دو سال می‌گذرد. در این مدت، صنعت نفت ایران فراز و نشیب‌های زیادی را از سر گذرانده و از جامعه‌ای که واژه پتروشیمی در زبان آن کاربردی نداشت به موقعیتی رسیده است که صنعت پتروشیمی گسترش یافته و شرکت‌های ایرانی از طرّاحی و مهندسی تا ساختمان و نصب واحدها را انجام می‌دهند. نقش پتروشیمی بندر امام در این روند کلیدی بوده است.روایت تشکیل شرکت پتروشیمی ایران- ژاپن تا فراز و فرودهایی که به شرکت پتروشیمی بندر امام انجامید نه تنها داستان یک مجتمع تولیدی بر کرانۀ خور موسی بلکه داستان صنعت پتروشیمی ایران است: بدون پتروشیمی بندر امام سرنوشت صنعت پتروشیمی ایران به گونه‌ای دیگر رقم می‌خورد.موضوع این مقاله که بر پایۀ مطالعات کتابخانه‌ای و مشاهدات مستقیم میدانی است شرح ماجراها و کتابشناسی از پیدایش فکر طرح اتیلن- آروماتیک تا ایجاد منطقۀ ویژۀ پتروشیمی ماهشهر را بر بستر تحولات صنعت پتروشیمی ایران و در قلمرو جغرافیایی بندر ماهشهر و بندر امام خمینی پی می‌گیرد.