نقش کارگاه های صنایع دستی عصر صفویه در توسعه محور شمالی – جنوبی

کشور ایران با توجه به موقعیت جغرافیای خود بر مسیر راه های مهم شرق به غرب جهان قرار گرفته است. این مسیر توانسته است منافع فراوانی را متوجه ممالک، شهرها و آبادی های درون آن به همراه داشته باشد. در دوره های مختلفی از تاریخ این نقش پررنگ تر شده است. به گفته بسیاری از سیاحان، دوره صفوی از جمله آنهاست که با توجه به شرایط سیاسی آن روزگار، و هوش و درایت شاه عباس اول، ایران توانست به منتها درجه پیشرفت و رفاه دست یابد. شاه عباس اول مسائل سیاسی و قدرت نظامی را برای اهداف تجاری و توسعه اقتصادی به کار گرفت و از منافع آن برای توسعه زیرساختی بهره برد. در کنار آن نیز تجار و مردم از این توسعه بهره بردند. سرزمین های مختلف ایران در طول راه ها دچار توسعه شدند و این محدود به نقاط و شهرهای خاص نبود. در این دوره راه شمالی- جنوبی، که ابریشم رکن اصلی تجارت در آن بود، مورد توجه قرار گرفت. پایتختی شهر قزوین که در این مسیر واقع شده است به توسعه راه شمالی –جنوبی سرعت بیشتری داد. گیلان به عنوان تولید کننده اصلی ابریشم و قزوین و اصفهان هر یک جداگانه مرکزیتی برای انتقال کالاهای تولیدی بودند. تولید فرش و ظروف چینی در کارگاه های سلطنتی به ویژه در کاشان و اصفهان و انتقال آن ها از طریق این راه نیز به توسعه همه جانبه مسیر شمالی –جنوبی منتهی شد. ناگفته نماند که به دلیل سیاست های بین المللی روز، راه شمالی –جنوبی به بندرعباس به عنوان یک شیوه حمل و نقل یعنی تجارت دریایی، مجدد مورد استفاده قرار گرفت.