مطالعه اثر مهارکنندگی عصاره بذر گیاهان نخود cicer arietinum و اسپرک reseda lutea بر آنزیم های گوارشی تریپسین و کیموتریپسین گاوی

اندام­ های ذخیره­ای گیاهان مختلف مانند بذر، ریشه و غده حاوی مهارکننده­ های آنزیمی مختلفی هستند که اثرات مختلفی بر سیستم­های آنزیمی گوارشی جانوران گیاه­خوار دارد. در این بررسی اثر مهاری عصاره بذرهای نخود و اسپرک بر دو سیستم آنزیمی تریپسین و کیموتریپسین گاوی مورد مطالعه قرار گرفت. دانه­ ها پس از شستشو، با کمک آسیاب برقی کاملا پودر شدند و پس از حذف چربی و مواد رنگی با شستشو در هگزان و استون، به نسبت 6 به 1 با آب مقطر مخلوط به مدت 24 ساعت در دمای 4 درجه سلسیوس شیک شده و در نهایت عصاره­گیری با صاف کردن و سانتریفیوژ انجام گرفت. از زیر نهشت عمومی آزوکازئین برای سنجش فعالیت و مهار شوندگی دو آنزیم گوارشی مهم تریپسین و کیموتریپسین خالص گاوی استفاده شد. همچنین از فراکسیون­های مختلف عصاره بذرها که با استفاده از ترسیب در نمک آمونیوم­سولفات تهیه شده بودند نیز به ­منظور بررسی اثر مهارکنندگی استفاده شد. نتایج نشان داد که عصاره خالص اسپرک و نخود سیاه به­ ترتیب 72 و 66 درصد تریپسین و 47 و 31 درصد کیموتریپسین گاوی را مهار کرد. عصاره نیمه خالص 20-0 درصد اسپرک در بین سایر فراکسیون­ ها بیشترین اثر مهار کنندگی را بر تریپسین (54%) و کیموتریپسین (42%) نشان داد. فراکسیون 20-0 نخود فعالیت کیموتریپسین را تا 44 درصد مهار کرد در حالی که بیشترین اثر مهاری روی تریپسین در فراکسیون 40-20 درصد و به مقدار 56 درصد ثبت گردید. سایر فراکسیون ­های هر دو بذر مورد بررسی (80-60 و 90 درصد) اثر مهارکنندگی کمتری بر هر دو سیستم آنزیمی نشان دادند.