ارزیابی رفتار کاربران و کشاورزان با پسماند روغن موتور استفاده شده در تراکتورهای کشاورزی

حدود یک درصد از نفت خام ورودی به پالایشگا‌ه‌ها به صنعت روانکار اختصاص دارد بیش از 500 هزار تراکتور، قریب به 20 هزار کمباین برداشت غلات، بیش از 190 هزار تیلر (تراکتور دوچرخ و حدود 13 هزار کمباین برنج موجود، بخش عمده‌ای از ناوگان موتوری کشاورزی کشور را تشکیل می‌دهند. 1/39 درصد از روغن‌موتور تولیدشده در کشور در بخش کشاورزی که دومین مصرف‌کننده روغن‌ موتور بعد از بخش حمل ‌و نقل است مورد استفاده قرار می‌گیرد. روغن موتور کارکرده در عین ارزش اقتصادی که دارد، یک پسماند ویژه خطرناک است که باید به طور اصولی با آن رفتار کرد. اطلاع دقیق از میزان تولید و نحوه نگهداری و بازیافت این مواد در بخش‌های مختلف می‌توانداز سویی نقش به سزایی در مدیریت و حفظ پایداری محیط‌زیست و منابع آب ‌ وخاک، منابع انرژی و صرفه‌جویی اقتصادی و از سوی دیگر حفظ سلامت جوامع روستایی و شهری را به دنبال داشته باشد. بنابراین مطالعه‌ای با هدف بررسی وضعیت رفتار کاربران تراکتورهای کشاورزی با روغن کارکرده، در شمال استان خوزستان انجام گرفت. نتایج نشان داد تنها 13 درصد حجم پسماند تولید شده از سوی کاربران تراکتور‌های کشاورزی در بخش خصوصی، به واحدهای جمع‌آوری و بازیافت تحویل داده می‌شد. نتایج آزمون همبستگی، نشان ‌داد بین دو متغیر وضعیت سایه‌بان ادوات دنباله بند تراکتور‌های کشاورزی و استفاده از روغن‌موتور کارکرده به‌عنوان یک عایق برای جلوگیری از زنگ‌خوردگی ادوات موجود در کارگاه‌های کشاورزی بخش خصوصی، همبستگی منفی و معنی‌داری داشته است. جلب‌توجه و مشارکت کشاورزان و کاربران تراکتور‌های کشاورزی در زمینه مدیریت روان‌کار‌ها مخصوصاً پسماند آن می‌تواند بر حفظ محیط‌زیست، تداوم سلامت و پویایی جامعه کشاورزی، حفظ منابع ارزشمند فسیلی و اقتصاد تولید تاثیر شایانی داشته باشد و چابک‌سازی زنجیره‌ی عرضه، تامین روغن‌موتور و ‌جمع‌آوری روغن‌موتور کارکرده و فراهم آوردن لجستیک موردنیاز به‌ویژه در ماه‌های اوج عملیات‌ کشاورزی و انجام به‌موقع و باکیفیت عملیات را به همراه داشته باشد.