نقش اندیشۀ مهدویت و انتظار در تعمیق هویت اجتماعی

هویت اجتماعی(identity social) خصلت یا خصیصۀ همۀ انسان‌ها به عنوان موجوداتی اجتماعی است. هویت اجتماعی به مجموعه‌ای از شباهت‌ها و خصوصیات و مشخصات اجتماعی و فرهنگی همسانی اطلاق می‌شود که بر همانندی و یگانگی اعضای یک مجموعه و یک گروه دلالت می‌کند و آن ‌را از سایر مجموعه‌ها و گروه‏ها متمایز می‌سازد. هویت اجتماعی گستره‌ و سطوح وسیعی از هویت‌ها را شامل می‌شود، سطوحی چون هویت فرهنگی، قومی، نژادی، دینی، ملی، منطقه‌ای و جهانی. اندیشۀ مهدویت به علت جایگاه مهم و تاثیرگزاری که در منظومۀ فکری اندیشه منجی موعود دارد؛ در ایجاد هویت اجتماعی و تقویت آن می‌تواند نقش داشته باشد. و به تقویت هویت جمعی جهانی از راه باور به منجی موعود و هویت اسلامی باور به مهدویت اسلامی، کمک نماید. پژوهش پیش‌رو با روش تحلیل کیفی و با ابزار گردآوری اطلاعات در اسناد موجود از طریق کتابخانه«نقش اندیشۀ مهدویت و انتظار در تقویت هویت اجتماعی» را مورد بررسی قرار داده و ضمن تبیین مفاهیم کلیدی، به این سوال پاسخ داده است‌که: اندیشۀ مهدویت و انتظار چه نقشی در تقویت هویت اجتماعی دارد؟ از مهم‌ترین یافته‌ها و نوآوری‌های این مقاله تبیین نقش اندیشۀ مهدویت برای تقویت و تعمیق هویت اجتماعی در سه سطح: الف) تعمیق هویت جمعی جهانی از راه باور به منجی موعود؛ ب) تعمیق هویت جمعی مسلمانان از راه باور به مهدویت اسلامی؛ ج) تعمیق هویت جمعی برای جوامع شیعی با تاکید بر باور به مهدویت شیعی است. علاوه بر آن به عناصر هویت‌بخشی اندیشۀ مهدویت در حوزه‌های باوری، ارزشی، هنجاری و رفتاری و نمادی نیز اشاره شده است.