تیپولوژی مناسبات کارکردی-فضاییِ دولت، بازار و جامعه در سیستم های کلانشهری چندسطحی

پژوهش حاضر تیپولوژی مناسبات و همبستگی های کارکردی-فضایی نیروهای فعال (دولت، بازار و جامعه مدنی) در سیستم مناطق کلانشهری را با محوریت مفهوم فراحکمروایی چندسطحی تبیین می کند. این تیپولوژی که بر اساس ساختار منافع حاصل از الگوهای رقابت و همکاری نیروهای اجتماعی در فرایند تامین و تولید کالاهای موردنیاز جامعه کلانشهری تنظیم شده است، به نهادهای فراحکمروایی کلانشهری کمک می کند فرایند گفتگو و تفکر انتقادی را میان بازیگران کلیدی و در مواجهه با مسائل منطقه کلانشهری به نحو کارآمدتری راهبری و تسهیل کنند، زیرا تسهیل فرایندهای گفتگو تابع شناسایی و تحلیل ساختار منافع بازیگران مشارکت کننده در گفتگو است. براساس این تیپولوژی، مناسبات کارکردی-فضایی نیروهای فعال در یک منطقه براساس چهار الگوی زیر قابل تبیین هستند: 1) الگوی همکاری ارگانیک؛ 2) الگوی همکاری اتمیک؛ 3) الگوی رقابت همکارانه؛ 4) الگوی رقابت خصمانه و تخریب گر. الگوی همکاری ارگانیک به نوعی از مناسبات کارکردی-فضایی میان بازیگران اجتماعی گفته می شود که دو یا چند موسسه اقتصادی یا قلمرو سیاسی در فرایند تولید یک کالای واحد با یکدیگر مشارکت مستقیم داشته باشند و هر یک از آن ها بخشی از این فرایند را مستقیماً به عهده داشته باشد. در الگوی همکاری اتمیک دو یا چند بازیگر منابع خود را در فرایند تولید و تامین یک کالای واحد به اشتراک می گذارند ولی هر یک از آن ها به صورت مستقل از دیگری، اقدام به تولید بخشی از آن کالای واحد را می کنند که به دو یا چند بخش مشابه تقسیم شده است. در الگوی رقابت همکارانه دو بازیگر تصمیم به همکاری در زمینه اشتراک منابع تولید می کنند، اما برخلاف الگوی همکاری اتمیک، عامل رقابت شالوده اصلی تنظیم تعاملات میان بازیگران همکار در این الگو است. الگوی رقابت خصمانه هنگامی شکل می گیرد که فعالیت یک بازیگر در زمینه تولید یک کالا به زیان بازیگران دیگری که همان کالا را تولید می کنند، جهت گیری می کند.

typology of spatial-functional relations between the state, market and society in multi-level metropolitan systems

the present article explains the typology of spatial-functional relations between social forces (the state, market, and civil society) in the system of metropolitan regions with regard to the concept of multi-level meta-governance. this typology is based on the benefit structure resulting from the competition and cooperation patterns between social forces (players) in providing and producing public/private goods in metropolitan regions. since the dialogue is a function of social forces benefit structure, it helps metropolitan meta-governance institutions to facilitate conversation and critical thinking among the players. according to this typology, the spatial-functional relations between the key players in a region can be classified into four patterns, including 1) organic cooperation; 2) atomic cooperation; 3) coopetition; 4) antagonistic competition. organic cooperation is a type of spatial-functional relationship between social players, where two or more economic institutions or political-administrative territories are directly involved in the production of a single goods, and each player is a part of the same process. in atomic cooperation, two or more players share production resources such as knowledge and labor in producing and providing a single goods, but each one produces the same goods divided into two or more same parts independently. in contrast, in the coopetition pattern, two players share production resources, but unlike the atomic cooperation, the interactions between players in this model are based on the competition. the antagonistic competition can be dominant where the function of a player is against the benefit of other players who produce the same goods.