تفکر سیستمی، مزیت رقابتی و عملکرد مالی در شرکت‌های دانش‌بنیان (مورد مطالعه: شرکت‌های دانش بنیان مشهد)

در دهه‌های گذشته، جهان به سمت اقتصاد دانش‌محور پیش‌رفته و در این میان شرکت‌های دانش‌بنیان به عنوان ابزاری مهم برای کسب‌وکارهای نوآوارانه در حوزه فناوری‌های برتر، با ارزش‌افزوده فراوان و سودهای کلان حاصل از محصولات و خدمات مبتی بر دانش، با هدف سودآوری و خلق مزیت رقابتی پا به عرصه وجود گذاشتند. از این‌رو هدف کلی پژوهش بررسی تاثیر بین تفکر سیستمی و عملکرد مالی با نقش میانجی مزیت رقابتی در شرکت‌های دانش‌بنیان مشهد است. این پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری آن‌را مدیران عامل و معاونین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان مشهد تشکیل داده‌اند. بر مبنای جدول مورگان حجم نمونه 168 نفر، که بصورت نمونه‌گیری تصادفی ساده انجام شده‌‌است. برای جمع‌آوری داده‌ها، از پرسش‌نامه‌های استاندارد تفکر سیستمی مدل دولانسکی و همکاران (2020)، مزیت رقابتی مدل نیگون (2010) و عملکرد مالی مدل کارت امتیازی متوازن ریاحیان (1392) استفاده شده‌است؛ که روایی محتوایی-صوری پرسش‌نامه توسط اساتید گروه مدیریت و خبرگان مراکز نوآوری تایید شد و روایی سازه (تحلیل عاملی تاییدی) ابزار پژوهش بررسی و از آن‌جا که مقدار بار عاملی نیز از 0/4 بیشتر بود، مورد تایید قرار گرفت. پایایی آن با استفاده از آزمون ضریب آلفای کرونباخ سنجیده شد و باتوجه به این‌که مقدار آلفا برای همه مولفه‌های پژوهش بیشتر از 0/7 به‌دست آمد، با اطمینان می‌توان پایایی ابزار پژوهش را تایید کرد. در این پژوهش به‌منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدل‌یابی معادلات ‌ساختاری به‌سیله نرم‌افزار اسمارت پی‌ال‌اس بهره گرفته‌شد. نتایج کسب‌شده از این پژوهش نشان‌داد که تفکر سیستمی بر عملکرد مالی شرکت‌های دانش‌بنیان مشهد تاثیر دارد؛ هم‌چنین مزیت رقابتی تاثیر تفکر سیستمی بر عملکرد مالی را میانجی‌گری می‌کند.

system thinking, competitive advantage and financial performance in knowledge-based companies (study case: mashhad knowledge-based companies)

in the past decades, the world has moved towards a knowledge-based economy, and among them, knowledge-based companies as an important tool for innovative businesses in the field of superior technologies, with a lot of added value and large profits from knowledge-based products and services, with the aim of profitability and creating a competitive advantage. they came into being. therefore, the general aim of the research is to investigate the impact between systemic thinking and financial performance with the mediating role of competitive advantage in knowledge-based companies in mashhad. this research is applied and descriptive-survey type. its statistical population is made up of managing directors and financial assistants of knowledge-based companies in mashhad. based on morgan s table, the sample size is 168 people, which was done as a simple random sampling. to collect data, the standard questionnaires of the system thinking model of dolansky et al. (2020), the competitive advantage of the nigun model (2010) and the financial performance of the riahian balanced scorecard model (2012) have been used; that the content-form validity of the questionnaire was confirmed by the professors of the management group and the experts of the innovation centers, and the construct validity (confirmatory factor analysis) of the research tool was checked and since the factor loading value was more than 0.4, it was confirmed. its reliability was measured using cronbach s alpha coefficient test, and considering that the alpha value for all research components was more than 0.7, the reliability of the research tool can be confirmed with confidence. in this research, in order to analyze the data, structural equation modeling was used by smartpls software. the results obtained from this research showed that systemic thinking has an effect on the financial performance of knowledge-based companies in mashhad; also, competitive advantage mediates the effect of systemic thinking on financial performance.