شبیه‌سازی عددی الگوی جریان در حوضچه آرامش تخلیه کننده تحتانی باflow-3d (مطالعه موردی: سد خدا آفرین)

بدلیل اهمیت غیرقابل انکار مدیریت تامین آب و انرژی ساخت سدها حفاظت و بهره برداری از آنها نقش حائز اهمیتی در زندگی بشر داشته و دارد. مجرای تخلیه کننده تحتانی یکی از ابنیه های هیدرولیکی مهم یک سد می باشد که نه تنها در زمان سیلاب در کنار سرریز سد در جهت حفظ سلامت سد اعمال وظیفه می کند بلکه به دلیل اختلاف هد آب و سرعت بالای جریان در جهت رسوب زدایی مخزن سد به کار گرفته می شوند. آزمایش هیدرودینامیک تخلیه-کننده تحتانی و بررسی الگوی جریان در حوضچه آرامش پایین دست آن طی مدلسازی فیزیکی و عددی صورت می گیرد، چنین مدل های فیزیکی برای تخلیه کننده تحتانی بسیار پرهزینه و زمان‌بر هستند. این مدل ها که عموماً در آزمایشگاه ها ساخته می شوند نمی توانند تمام مشخصات لازم را برای مدل کنترل کنند بنابراین مستلزم مطالعات گران قیمت تکمیلی هستند. در مقاله حاضر الگوی جریان در داخل حوضچه آرامش بصورت سه بعدی با استفاده از نرم افزار flow-3d که معادلات جریان را به روش حجم محدود منقطع و حل می نماید، مدل گردیده است. مدل ساخته شده از حوضچه آرامش خروجی تخلیه کننده تحتانی سد خدا آفرین بعنوان الگوی مطالعاتی انتخاب گردیده و با تغییر در هندسه حوضچه و همچنین قرار دادن موانعی در مسیر جریان آب سعی گردید راندمان حوضچه بهبود یافته و انرژی بیشتری از جریان ورودی در داخل حوضچه مستهلک گردد.