استفاده از گیاهان دارویی در احداث باغ و فضای سبز مناطق خشک

در ادوار گذشته در کنار توجه به تفرج روح و زیبایی، جنبه دارویی و اقتصادی کشت گیاهان در فضای سبز و باغها مدنظر بوده و در همة آنها از باغ معلق بابل مربوط به سالهای قبل از میلاد مسیح تا پردیسهای ایرانی مربوط به قرن پنجم میلادی ضمن رعایت جنبه‏های زینتی و هنری گیاهان کاشته شده، مصارف خوراکی، دارویی، صنعتی، دفع آفات و مانند آن مورد توجه جدی بوده است و در چار چوب سنت و اصول، هیچ چیز بی‏مورد و یا تنها برای زیبایی وجود نداشته بلکه آنچه مفید و لازم بوده زیبا عرضه شده است. در این بررسی ضمن مرور منابع قدیمی مربوط به احداث باغ در مناطق شور و خشک گزارشی از تحقیقات انجام شده توسط نگارنده و همکاران با موضوع گیاهان دارویی متحمل به خشکی و شوری در دهه اخیر ارایه شده است. بر اساس نتایج حاصل، از جمله گیاهان دارویی که در احداث باغهای عمومی در ایران مورد استفاده قرار گرفته اند اقاقیا، بیدمشک، خرزهره، زوفا، سنجد تلخ، ریش بز، بابونه، گل انگشتانه،‌ زرشک، ختمی،‌ گل ساعتی، گل سرخ، گاوزبان، همیشه بهار، گلرنگ و زعفران و مانند آنها بوده است. و گیاهانی مانند مرزه خوزستانی، مرزه رشینگری، مرزه بختیاری، کاکوتی چند ساله، برازمبل، درختچه مسواک و زرشک قابلیت استفاده در فضای سبز مناطق خشک را دارا هستند و در نهضت کاشت یک میلیارد نهال می توانند جایگاه ویژه داشته باشند.

the use of medicinal plants in the construction of gardens and landscape in dry areas

in the past periods, in addition to paying attention to the recreation of the soul and beauty, the medicinal and economic aspects of growing plants in landscape and gardens were considered, and in all of them, from the hanging garden of babylon from the years before christ to the iranian campuses from the fifth century ad, while observing ornamental and artistic aspects of cultivated plants, edible, medicinal, industrial, pest control have been given serious attention, and within the framework of traditions and principles, what is useful and necessary was presented beautifully. in this review, while reviewing the old sources related to the establishment of gardens in salty and dry areas, a report of the research conducted by the author and colleagues on the subject of medicinal plants tolerant to drought and salinity in the last decade has been presented. according to the results, the most important medicinal plants which have been used in the construction of public gardens in iran are acacia, burdock, oleander, hyssop, bitter elder, goat's beard, chamomile, thimble flower, barberry, marshmallow, hourglass flower, borage, saffron and so on. other plants such as iranian native savory, kakuti, brazambel, mesvak shrub and barberry can be used in the landscpe of dry areas and can have a special place in the movement of planting one billion plants.