کنگرفرنگی (آرتیشو) و استفاده از آن در فضای سبز شهری

محدودیت‌های اقلیمی از بزگترین چالش‌ها در توسعه و نگهداری فضای سبز شهری در شهرهای حاشیه کویر است. استفاده از گونه‌های گیاهی بومی و سازگار با اقلیم و شناسایی گونه‌های گیاهی غیربومی سازگار و استفاده از آنها در فضای سبز شهری علاوه بر تنوع گونه‌های گیاهی و زیبایی بیشتر، قدرت مدیریت در شرایط نامساعد اقلیمی را افزایش می‌دهد. در این راستا استفاده از گیاهان با بازده اقتصادی بیشتر مثل گیاهان سازش یافته دارویی و خوراکی، علاوه بر دستیابی به اهداف فضای سبز شهری، باعث ارتقاء بهره‌وری فضای سبز و افزایش مشارکت شهروندی می‌شود. بر این اساس مطالعه حاضر بر روی گیاه آرتیشو جهت استفاده در فضای سبز شهری در اقلیم گرم و خشک ایران انجام شد. آرتیشو با نام علمی cynara scolymus از خانواده asteraceae است. این گیاه دوساله که قابلیت چند ساله شدن را دارد از گیاهان خوراکی و دارویی می‌باشد. در این تحقیق، در گام اول طی یک پروژه آزمایشی سه ساله، سازگاری آرتیشو با اقلیم بیابانی و گرم وخشک در شهر قم مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج مثبت مرحله اول، در ادامه طی یک دوره هشت ساله این گیاه در عرصه‌های مختلف فضای سبز شهر قم کشت و نتایج آن بررسی شد. با توجه به نتایج مطالعه حاضر و ویژگی‌های مختلف آرتیشو از جمله فرم خاص، حجم سبز مناسب، رنگ نقره‌ای، سازگاری با شرایط مناطق کویری، تحمل نسبی خشکی و شوری، کاهش هزینه‌های کاشت با قابلیت چند ساله شدن، مصرف خوراکی و دارویی، گیاه مناسبی برای توسعه فضای سبز شهری اقلیم گرم و خشک می‌باشد.

artichoke and its use in urban green space

the development and maintenance of urban green spaces in cities on the edge of the desert face significant challenges due to climate limitations. the use of native adapted plant species to the climate and identification of non-native adapted species and their use in the urban green space, increases the power of management in adverse climatic conditions in addition to the diversity of plant species and more beauty. in this regard, the use of plants with higher economic efficiency, such as adapted medicinal and edible plants will improve the productivity of green spaces and increase citizen participation, in addition to achieving the goals of urban green spaces. this study was conducted on the artichoke plant for use in urban green spaces in iran's hot and dry climate.artichoke with the scientific name cynara scolymus is from the asteraceae family. this biennial plant, which has the ability to be perennial, is one of the edible and medicinal plants.in the first step of this study, during a three-year experimental project, the adaptation of artichoke to desert and dry climate and hot weather conditions was investigated in qom city. according to the positive results of the first step, this plant was cultivated and investigated in different areas of the green spaces of qom city during an eight-year period.according to the study results and various characteristics of artichoke such as special form, suitable green volume, silver color, adaptation to the conditions of desert areas, relative tolerance of drought and salinity, reduction of planting costs with the ability to be perennial, edible and medicinal use, it is a suitable plant for urban green spaces.