بررسی وضعیت حکمرانی منابع آب زیرزمینی از دیدگاه کشاورزان (مطالعه موردی دشت همدان-بهار)

حکمرانی منابع آب زیرزمینی از طریق ایجاد و اجرای یک چارچوب جامع شامل اقدامات قانونی، شبکه سازی و ارتباطات سازمانی، که همه آنها به طور خاص با هدف تنظیم، حفاظت و نظارت موثر بر منابع طبیعی و بویژه ذخایر منابع آب زیرزمینی، طراحی و به کار گرفته شده اند. حکمرانی منابع آب زیرزمینی در پی یافتن چالشها و خالءهای موجود و ارائه راهکارهایی به منظور ارتقا و بهبود شرایط در جهت استفاده پایدار از منابع آب و بخصوص منابع آب زیرزمینی می‌باشد. در این مطالعه به منظور بررسی و ارزیابی حکمرانی منابع آب زیرزمینی دشت همدان بهار از چارچوب حکمرانی منابع آب 2015 oecd, استفاده گردید که شامل 3 بخش اصلی بهره‌وری، اثربخشی، اعتماد و تعامل و 12 رده فرعی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش شامل 254 نفر از کشاورزان دشت همدان- بهار بودند. روش جمع‌آوری داده ها با استفاده از روش میدانی و ابزار پرسشنامه انجام پذیرفت و داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss و smart pls.3 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بر اساس مقادیر اثر نشان داد از میان سازهها، سازه پاسخگویی و ظرفیت سازی به ترتیب با مقادیر 0/980 و 0/846 دارای اثر بزرگ بر متغیر مکنون برونزا میباشند و سایر سازهها دارای اثر متوسط میباشند. نتیجه برازش مدل کلی بر اساس معیار gof عدد 0/65 را بدست آمد که نشان از برازش بسیارعالی و قابل قبول مدل می‌باشد. همچنین نتایج حاصل از آماره آزمون t و ضرایب مسیر (β) نشان داد که سازههای سرمایه اجتماعی و دانش و آگاهی و نگرش از طریق میانجی‌گری مدیریت منابع آب، به ترتیب با مقادیر 0.64، 0.16 . 0.12 بیشترین و قویترین تاثیر را بر حکمرانی منابع آب زیرزمینی دشت همدان – بهار دارا می‌باشند. بنابراین، توجه و تقویت سرمایه اجتماعی افراد و جوامع محلی از طریق ارتقاء مهارت‌های اجتماعی، توانمندی‌های سازمانی، توانمندسازی مشارکتی و افزایش آگاهی جامعه درباره مسائل آب و روش‌های مدیریت، می توان به ایجاد یک چرخه حکمرانی مناسب و موثر دست یافت.