نقش بیوچار ساقه آفتابگردان بر بهبود ظرفیت نگهداری آب در خاک

خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی خاک نقش مهمی را در حفظ آب و انتقال املاح در خاک ایفا می‌کند که متعاقباً بر رشد و عملکرد گیاه تاثیر می‌گذارد. کاربرد بیوچار موجب بهبود خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی خاک می‌گردد. اما به دلیل تغییر اندازه ذرات بیوچار در خاک به مرور زمان لازم است قبل از استفاده از بیوچار در خاک، تاثیرات اندازه ذرات آن بر خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی مد نظر قرار بگیرد. به همین منظور، مطالعه‌ای با هدف بررسی تاثیر کاربرد سه اندازه مختلف بیوچار ساقه آفتاب‌گردان (2-1، 1-5/0 و کوچک‌تر از 5/0 میلی‌متر) به میزان سه درصد وزنی بر خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی خاک لوم شنی در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. در این پژوهش پارامترهای (چگالی ظاهری، تخلخل، رطوبت اشباع، رطوبت ظرفیت مزرعه، رطوبت پژمردگی دائم، آب قابل دسترس، شدت جریان، سرعت جریان، سرعت آب حفره‌ای و هدایت هیدرولیکی اشباع) اندازه‌گیری شد. نتایج نشان‌داد که کاربرد اندازه‌های مختلف ذرات بیوچارساقه آفتاب گردان بر خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی خاک تاثیر معنی‌داری دارد. کاربرد اندازه 1-5/0 میلی‌متری بیوچار ساقه آفتاب‌گردان در خاک‌ لوم‌شنی باعث بهبود خصوصیات فیزیکی خاک شد. به‌طوری که باعث کاهش 74/14 درصدی چگالی ظاهری و افزایش 19/21، 19/21، 78/24 و 53/31 درصدی تخلخل، رطوبت اشباع، رطوبت ظرفیت مزرعه و آب قابل دسترس نسبت به خاک شاهد شد. نتایج همچنین نشان داد که کاربرد اندازه کوچک‌تر از 5/0 میلی‌متر بیوچار ساقه آفتابگردان باعث نگهداشت بیش‌تر آب می‌شود. به‌طوری که موجب افزایش 19/24 درصدی رطوبت پژمردگی دائم و کاهش 93/92 درصدی شدت جریان، سرعت جریان و هدایت هیدرولیکی و همچنین کاهش 03/94 درصدی سرعت آب حفره‌ای نسبت به خاک شاهد شد. لذا با توجه به نتایج به‌دست آمده از این تحقیق می‌توان نتیجه گرفت که استفاده از اندازه ذرات بیوچارساقه آفتابگردان تاثیرات متفاوتی بر خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی خاک دارد. لذا برای دستیابی به اهداف مختلف محیط‌‌زیستی از جمله آبشویی املاح و همچنین مدیریت مزرعه توجه به کاربرد صحیح اندازه‌های مختلف ذرات بیوچارحاصل از ساقه آفتابگردان در خاک ضروری است.