نقش الگوی کشت در مدیریت مصرف آب کشاورزی

در ایران به دلایل مختلف مانند برداشت بیرویه از منابع آب در دسترس، بهره برداری نامناسب از سفره های آب زیرزمینی، بی توجهی به اصول مرتبط با حفاظت منابع آب و خاک، رشد صنعت و توسعه شهرنشینی، عدم توجه به الکوی هر منطقه مبتنی بر منابع آب موجود و بروز پدیده خشکسالی، عرضه آب نتوانسته است پاسخگوی تقاضای فزاینده آن باشد. از این رو پایداری منابع آب کشور بیش از هر چیز تحت تاثیر بهرهبرداری از منابع آب در بخش کشاورزی قرار می گیرد. محدودیت منابع آبی، رشد سریع جمعیت و نیاز به تولید بیشتر، سبب شده که بخش کشاورزی، نسبت به سایر بخشهای مصرف کننده آب، تقاضای بیشتری جهت مصرف آب داشته باشد. بنابراین، مهمترین چالش بخش کشاورزی در شرایط کنونی چگونگی افزایش تولید در ازای مصرف کمتر آب است. یکی از عوامل موثر در پایداری منابع آب انجام عملیات زراعی مناسب در مزرعه است. استفاده از ارقام گیاهی مقاوم به کم آبی، کاشت محصولاتی که آب کمتری نیاز دارند از جمله متغیرهای اساسی برای شکلگیری این عامل هستند. هر یک از این متغیرها خود به تنهایی می توانند در کنترل مصرف و مدیریت بهینه آب در مزرعه کمک نمایند. لذا کمبود منابع آب، علاوه بر کند کردن روند توسعه کشاورزی، باعث زیانهایی نیز در آبنده خواهد شد. پیادهسازی نظام بهره-روی آب کشاورزی با تاکید بر پایداری منابع آب کشور، یکی از راهکارهای توصیه شده می باشد. طراحی و اجرای الگوی بهینه کشت از جمله روشهایی است که در بسیاری از کشورهای جهان بکار گرفته شده و به کمک ان بسیاری از مشکلات تولید محصولات زراعی، باغی و مرتعی نیز مرتفع شده است. انتخاب الگوی کشت متناسب با وضعیت منابع آب و خاک و شرایط اقلیمی اولین و مهمترین گام در دستیابی به کشاورزی پایدار و تامین امنیت غذایی جامعه می باشد که در این مطالعه به بررسی آن پرداخته شده است.