مروری بر شاخص‌های ارزیابی یکنواختی توزیع در سامانه‌های نوین آبیاری نقاط مختلف کشور

استفاده از سامانه‌های نوین آبیاری به دلیل افزایش راندمان و بهره‌وری مصرف آب یک راهکار اساسی سازگار با شرایط کم‌آبی می باشد. ارزیابی مستمر سامانه ها در دوره بهره برداری و رفع نواقص محتمل آنها بر مبنای تفسیر نتایج ارزیابی، لازمه عملکرد درست این سامانه ها برای دستیابی به کشاورزی پایدار و سازگار با محیط زیست است. در این مقاله به بررسی 14 تحقیق انجام شده در زمینه ارزیابی سامانه های آبیاری بارانی و10 تحقیق در زمینه ارزیای سامانه آبیاری قطره ای در استان های سیستان و بلوچستان، گیلان، گلستان، کردستان، قزوین، قم، آذربایجان غربی، تهران، البرز، اردبیل، سمنان، مرکزی، بوشهر، همدان، چهارمحال و بختیاری و آذربایجان شرقی پرداخته شد. در بیشتر مطالعات فوق برای ارزیابی از روش مریام و کلر استفاده شده است. نتایج نشان داد میانگین ضریب یکنواختی کریستیانسن در مطالعات بررسی شده با سامانه آبیاری بارانی 8/65 درصد بدست آمده است که از حد مطلوب ارائه شده توسط مریام و کلر 87-81 درصد کمتر است. بر طبق استانداردهای مریام و کلر فقط در 2 مطالعه از مجموع مطالعات بررسی شده میانگین ضریب یکنواختی در حد مطلوب قرار دارد. به همین ترتیب برای سامانه آبیاری موضعی حدود 50 درصد از این مطالعات در شاخص یکنواختی قطره چکان ها و بیش از 40 درصد در راندمان پتانسیل کاربرد در ربع پایین در بازه مطلوب واقع هستند. تشخیص اینکه مشکل از طراحی سامانه ها، ساختار اجرایی یا نحوه بهره برداری از این سامانه هاست نیازمند تفسیر دقیق شاخص های ارزیابی در هر سامانه به صورت اختصاصی می باشد.