بررسی ذخایر تیتانیوم ایران

ذخایر تیتانیوم کشور عمدتا با گابروهای افیولیتی مرتبط هستند و به دو صورت اولیه (ماگمائی) و ثانویه (آبرفتی یا پلاسری) مشاهده می شوند. ذخایر تیتانیوم در استان‌های کرمان، آذربایجان غربی، سیستان‌ و ‌بلوچستان، خراسان رضوی، اصفهان، کردستان، فارس، مرکزی و گیلان وجود دارند. تیتانیوم در استان کرمان در روستای درگز کهنوج و دشت سیرجان شناسایی شده است. در کهنوج کانه زایی تیتانیوم با افیولیت بند زیارت مرتبط بوده و بصورت ماگمائی و آبرفتی (پلاسری) می باشد. عیار tio2 در این کانسار 65/3 درصد می باشد. کانی سازی تیتانیوم در پلاسرهای دشت سیرجان در مناطق گلی سنکو و بلورد مشاهده شده اند. ذخایر تیتانیوم استان آذربایجان غربی در منطقه ارومیه در پتانسیلهای قره آغاج، خانیک غازان و اسکندیان قرار دارد. ذخیره قره آغاج از نوع ماگمایی است و بیشترین تشابه را با کانسار کایوهاجاروی فنلاند دارد. عیار tio2 در این ذخیره برابر 8/5 درصد می باشد. در ذخیره خانیک غازان عیار tio2 برابر 33/2 درصد و ذخیره از دو نوع ماگمائی و پلاسری و مشابه کانسار قره آغاج می باشد. در ذخیره اسکندیان عیار tio2 برابر 5/11 درصد است که بیشتر از عیار tio2 معادن قره آغاج و کهنوج می باشد.کانی سازی تیتانیوم استان سیستان و بلوچستان با افیولیت فنوج مسکوتان (رمشک) مرتبط بوده و در پلاسرهای جنوب غرب زاهدان (منطقه فنوج) مشاهده می شود که از بین سه محدوده مسکوتان، فنوج و آب انبار، پرعیارترین محدوده، محدوده مسکوتان و زون دره جوگز بالا می باشد. عیار tio2 در زون جوگز بالا 57/2 درصد است. ذخایر تیتانیوم استان خراسان رضوی شامل روداب (سبزوار) و شورود (نیشابور) می باشند که هر دو با افیولیت سبزوار مرتبط هستند. ذخیره شورود از نوع پلاسری بوده و عیار tio2 در آن 8/0 درصد است. کانی سازی تیتانیوم استان اصفهان در کانسار چشمه‌سیاه (شهرضا) می باشد که از نوع لاتریت تیتانیم دار است. عیار میانگین tio2 در این ذخیره حدود 25/8 درصد می باشد که حدودا دو برابر حد اقتصادی در کانسار‌های مشابه است. ذخایر تیتانیوم استان کردستان با افیولیت کامیاران مریوان مرتبط بوده و در محور کامیاران (یخته خان) سروآباد (میانه) مریوان (گاشیخان ویسه) وجود دارد. متوسط درصد tio2 از کامیاران (85/25) به سمت سروآباد (02/28) و سپس مریوان (24/29) افزایش می یابد که بیشترین درصد آن در جنوب مریوان (46/33) است. ذخیره تیتانیوم استان فارس (اقلید) از نوع ماگمائی است و عیار tio2 در آن 5/1 درصد است. ذخیره تیتانیوم استان مرکزی با نام ماهورا در شرق کویر میقان اراک در رسوبات پلاسری واقع شده است. ذخیره تیتانیوم استان گیلان (رودسر) بصورت پلاسری مشاهده می گردد و با افیولیتهای جنوب دریای خزر مرتبط است.