تحلیل سیاست خارجی آسیایی جمهوری اسلامی ایران در قبال جنوب شرقی آسیا، مطالعه موردی اندونزی

قرن بیست و یکم در روابط بین‌‌الملل با ویژگی‌‌ها و نمودهایی همراه است که در گذشته این پدیده‌‌ها یا بسیار کمرنگ بودند یا اصلاً اهمیت نداشتند. منطقه‌‌گرایی، منطقه‌‌شدن، منطقه‌‌سازی و وابستگی متقابل اقتصادی میان کنشگران نظام بین‌‌الملل از مهم‌‌ترین نمودهای مناسبات همکاری‌‌جویانه روابط بین‌‌الملل در قرن حاضر است و برخی از پژوهشگران مهم مطالعات منطقه‌‌ای قائل به این هستند که مناطق جزئی از سیاست‌‌های جهانی کنونی محسوب شده و نظم جهانی امروز یک نظم جهانی منطقه‌‌ای است. با توجه به اهمیت یافتن مناطق در نظام بین‌‌الملل، کشورها نیز باید علاوه بر مناسبات دوجانبه با دیگر کشورها، گسترش روابط با مناطق را هم به منظور تحقق منافع ملی در دستور کار سیاست خارجی خود قرار دهند. جمهوری اسلامی ایران هم می‌‌تواند در قالب دیپلماسی آسیایی از ظرفیت‌‌ها و فرصت‌‌های موجود در قاره آسیا برای پیشبرد منافع ملی خود بهره بگیرد. یکی از مناطقی که در قرن بیست و یکم از اهمیت ویژه‌‌ای برخوردار است و به عنوان یکی از قطب‌‌های قدرت اقتصادی آینده شناخته می‌‌شود منطقه جنوب شرقی آسیا است که متاسفانه جایگاه آن در به خوبی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تبیین نشده است. در منطقه جنوب شرقی آسیا هم کشور جمهوری اندونزی از جایگاه و ظرفیت ویژه‌‌ای از جمله پدر معنوی آسه‌‌آن، پرجمعیت‌‌ترین کشور منطقه، کشوری با بیشترین جمعیت مسلمان در جهان و قدرت اقتصادی نخست منطقه برخوردار است ولی از همه ظرفیت‌‌های موجود در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال این کشور مهم منطقه استفاده نشده است و تدوین سیاست خارجی منسجم و دقیق در قالب برنامه‌‌های کوتاه‌‌مدت، میان‌‌مدت و بلند‌‌مدت در قبال منطقه جنوب شرقی آسیا و جمهوری اندونزی به عنوان مهم‌‌ترین کشور منطقه می‌‌بایستی در دستور کار قرار گیرد. بنابراین هدف از ارائه این مقاله که با روش پژوهش ترکیبی انجام خواهد بررسی این موضوع است که در منطقه جنوب شرقی آسیا به صورت عام و کشور جمهوری اندونزی به صورت خاص چه ظرفیت‌‌های اقتصادی و سیاسی برای جمهوری اسلامی ایران وجود دارد و چگونه می‌‌توان از آن ظرفیت‌‌ها برای تحقق مناقع ملی و ارتقای جایگاه ایران در عرصه منطقه‌‌ای و بین‌‌المللی بهره گرفت؟ برای پاسخ به این سوال مقاله به چهار مبحث اصلی تقسیم می‌‌شود. در مبحث نخست روابط اقتصادی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران با جمهوری اندونزی مورد بررسی قرار می‌‌گیرد. در مبحث دوم ظرفیت‌‌های اقتصادی و سیاسی جمهوری اندونزی برای جمهوری اسلامی ایران تبیین می‌‌شود. در مبحث سوم موانع و چالش‌‌های گسترش مناسبات جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اندونزی ارائه می‌‌شود و در مبحث آخر نیز راهکارهای گسترش مناسبات و تحقق اهداف مطرح خواهد شد.