تحلیل علل پیشتازی چین نسبت به کشورهای آسیای جنوب شرقی در سیاست خارجی شرق‏گرایانه ایران

ایران علاوه بر پیوندهای تاریخی با آسیای جنوب شرقی، از دهه 1990 در قالب انعقاد قراردادهای سرمایه‏گذاری و فروش نفت و گاز روابط خود را با کشورهای منطقه گسترش داد. هرچند با تشدید تحریم‏های اقتصادی این قراردادها عملی نشدند. در حوزه سیاسی نیز ایران موفق به جلب همراهی مالزی و اندونزی در پرونده هسته‏ای شد. ضمن آنکه پیوستن ایران به پیمان مودت و همکاری و ابراز تمایل برای عضویت در مجمع منطقه‏ای آسه‏آن نیز گویای اهمیت همکاری با این منطقه برای ایران است. با این حال مشاهده می‏شود در عمل، این منطقه به اندازه چین در سیاست خارجی شرق‏گرایانه ایران مورد توجه قرار نگرفته است. هدف مقاله پاسخگویی به چرایی این مساله است. بنابراین با استفاده از روش کیفی فرضیه زیر مورد بررسی قرار می‏گیرد: ' آنچه صرف نظر از مسائل اقتصادی چین را در سیاست خارجی شرق‏گرایانه برای ایران مهم می‏سازد تقابل با آمریکا است که برای چین از منظر ژئوپلیتیک قدرت جهانی و برای ایران از دو بعد هستی‏شناسی و ژئوپلیتیک قدرت منطقه‏ای مهم است. این در حالیست که کشورهای آسیای جنوب شرقی به واسطه عدم تقابل هستی‏شناسانه و ژئوپلیتیک با آمریکا نیاز ایران را برطرف نمی‏سازند.'