درآمدی بر تحقق حقوق شهروندی در مجتمعهای تجاری ارومیه

معماری ساختمان تجاری تفاوتهای عمدهای با معماری ساختمان مسکونی یا معماری ساختمان اداری دارد. هرچند در برخی مواقع، یک ساختمان تجاری میتواند واحدهای اداری نیز داشته باشد و بهنوعی این دو ساختار با هم ترکیب میشوند# اما وقتی نام ساختمان تجاری به میان می آید بیشتر درباره فروشگاههای بزرگ، هایپر مارکت ها و گاهی ساختمانهای صنعتی صحبت میشود. در معماری فضاهای تجاری به موازین حقوق شهروندی کمتر پرداخته میشود و معمار وظیفه دارد به عنوان یک کاربری پرمخاطب توجه بیشتری به طراحی و برنامهریزی فضایی این فضا داشته باشد ، کاربری تجاری بخش زیادی از ساخت وسازهای شهری را شامل میشود و لازمه ی آن رعایت مولفه های حقوق شهروندی و پیاده سازی آن در کالبد فضای معماری است. امروز هیچ قسمتی از فضاهای معماری را نمیتوان یافت که با حقوق افراد درگیر نباشد و مهمتر از همه شاخصه های کالبدی هویت معماری یعنی جدارهها ، بافت ها و ابنیه قدیمی را با نماهای معماری تصنعی و طراحی مراکز تجاری بی هویت جایگزین میشوند. برخلاف تمام شهرهای دیگر دنیا که برای انعکاس نمودن اصالت تاریخی و هویتی خود را با قدیم ترین نشانه ها معرفی میکنند. نما و جداره متناسب و موزون ، رنگها و فرمهای معماری مطلوب از دیگر حقوق همه شهروندان و رهگذران معابراست. مفهوم حقوق شهروندی که بار حق و مسئولیت پذیری را توامان در خود دارد عقیدهای مدرن و انسان محور است که هنوز جایگاهی در میان معماران پیدا نکرده است. در این پژوهش به بررسی برخی نمونه های مطلوب و نامطلوب تجاری شهر ارومیه در مقایسه با منشور حقوق شهروندی پرداخته شده است.