بررسی محتوایی قابوسنامه عنصرالمعالی کیکاووس بن وشمگیر زیاری

تاریخ و تمدن ایران دارای بنیادها و زیرساخت‌های مستحکم علمی و فرهنگی است که از جلوه‌های آشکار آن، تدوین پندنامه‌ها و سیاست‌نامه‌ها بوده که «خردمحوری» اساس آنها است. در زمرة این آثار، اثر قابوس‌نامه است که در چهل و چهار باب و با هدف ارشاد فرزندش، گیلانشاه تدوین شده است. با توجه به اوضاع سیاسی و اجتماعی قرن‌های چهارم و پنجم هجری، پندهای عنصرالنعالی به فرزندش با هدف تعلیم و تربیت و از شیوة صحیح دهقانی تا شیوة صحیح مملکت‌داری است. این پژوهش تلاش دارد تا با تکیه بر روش کتابخانه‌ای و فیش برداری از منابع موجود و روند تحلیلی، به بررسی اجمالی محتوایی و ساختاری این اثر بپردازد. در ذیل نتایج این جستار، مبرهن شد که قابوسنامه یکی از مهم‌ترین نصیحت‌نامه های ادبیات فارسی بوده و در واقع گنجینه‌ای است از اطلاعات سودمند در باب احوال اجتماعی و وضع زندگی طبقات مختلف مردم در عهد تالیف کتاب که به عنوان یک فرهنگ‌نامه از تمامی سنت فرهنگی ایران مایه گرفته و در بسیاری از موارد مرجع نویسندگان و شاعران فارسی زبان پس از خود بوده است.

analysis of the contents of qaboosnama of the book of the qur'an of kikavus bin vashmighir ziyari

the history and civilization of iran has solid scientific and cultural foundations and infrastructures, which are obvious manifestations of the compilation of the constitutions and policies, which are based on intellectualism . among these works is qaboosnameh, which was compiled in forty-four chapters with the aim of guiding his son, gilan shah. according to the political and social situation of the 4th and 5th centuries of hijri, the advice of sanrat al-naali to his son is for the purpose of education and training and from the correct way of farming to the correct way of running a country. this research tries to review the content and structure of this work by relying on the library method and taking samples from existing sources and the analytical process. according to the results of this research, it was revealed that qaboosnameh is one of the most important advice letters of persian literature and it is actually a treasure of useful information about the social conditions and living conditions of different classes of people during the authorship of the book, which is a dictionary of all the cultural traditions of iran. it has inspired and in many cases has been the reference of persian writers and poets after him.