بازتاب محصول زراعی (برنج، گندم و پنبه) در دوبیتی های عامه مازندران

کشاورزی دانش و هنر کشت گیاهان به منظور به دست آوردن محصول می باشد. سرزمین ایران یکی از باستانی ترین مناطق کشاورزی در جهان است. در میان قالب های شعری، دوبیتی، صمیمی ترین و نزدیک ترین قالبی است که هم سراینده و هم مخاطب به آسانی با آن ارتباط برقرار می کند. در ادب عامه می توان با آداب و رسوم، عقاید، افسانه ها، باورها، داستان‌ها، انگاره ها، چگونگی سازش و مدارا و تداوم حیات اجتماعی مردمان در هر دوره ای آشنا شد. شاعران مازندران با الهام از طبیعت سرسبز اطرافشان، بویژه گیاهان، اندیشه های اقتصادی، اجتماعی، عارفانه و عاشقانه خود را بیان می کنند.کشاورزی شغل اصلی مردم این دیار بوده است اما در خلال آن شاعر به معشوق و درد عشق نیز می پردازد. بسامد شعرهای عاشقانه بسیار است و رد پای آن را در هرجایی می توان دید. این پژوهش قصد دارد با روش توصیفی- تحلیلی، بازتاب سه محصول ارزشمند (برنج، گندم و پنبه)را در دوبیتی های ادب عامه مازندران بررسی کند. بر اساس یافته‌های کتابخانه‌ای و میدانی پژوهش، 100 دوبیتی به این محصولات ارزشمند اختصاص دارد که بسامد محصول برنج بیشتر است. توصیف فصل بهار و نشاء برنج، حضور عاشق و معشوق در یک مزرعه هنگام کار، برداشت محصول گندم و جشن خرمن کوبی و یا دیدن معشوق در حال وجین محصول پنبه و گاه هم قسم شدنشان، زیبایی خاصی به اینگونه از دوبیتی ها می بخشد. قابل ذکر است در هر سه محصول علاوه بر ارزش اقتصادیشان یک نکته مشترک وجود دارد و آن هم اینکه شاعر عاشق پیشه که خود نیز کشاورز است در انتظار فروش محصول زراعی به سر می برد تا بتواند خرج عروسی اش را در بیاورد. این مفاهیم به ظاهر ساده، گاه با بن مایه‌های اجتماعی، تعلیمی و عاشقانه و گاه با مفاهیم گمشده ای همانند: بی عدالتی، زخم فقر، درد عشق و انتظار برای وصال همراه است.