مسمط های منوچهری از دید جوازات عروضی و دیگر مسائل

مسمط از قالب های شعر فارسی است که منوچهری آن را ابداع کرده است. مسمط های او از دید آمدن فاعلاش به جای فعلاتن در آغاز مصراع و ابدال که ابوالحسن نجفی آن ها را جوارات عروضی خوانده است و اختیار شاعری قلب ویژگی های خاص دارد که این مقاله آن ها را بررسی کرده است، مسائل دیگر عروضی را که درباره مسمط های منوچهری در این مقاله آمدند می توان این گونه بر شمرد: گاه اختلاف قرائت، حذف «و» ربط یا عطف (که احتمالاً در نسخه های خطی چنین است) و حذف همزه موجب پیدایش اختیار شاعری ابدال می گردد. هم چنین گاه می توان در وسط مصرع بین دو جمله «و» اضافه کرد، بدون این که وزن مخدوش شود. (به گمان بسیار در نسخه های خطی این چنین است) چندین مصراع از دید وزن عروضی دارای ایراد هستند که شکل صحیح آن ها بیان شد. بعضی از مصراع های منوچهری نشان می دهد که قاعده هایی که بعدها عروضیان وضع کردند، ناقص است.