مطالعه جایگاه زن در سینمای دفاع مقدس (نمونه موردی: فیلم سینمایی سفر به چزابه)

نقش زنان در سرنوشت یک جامعه اساسا غیرقابل انکار و غیرقابل اغماض است. بر این اساس در هر پدیده سرنوشت ساز و برجسته ای نمی توان از یک جنس یعنی مردان سخن گفت اما زنان را در پرانتز گذاشت. موضوعی که البته متاسفانه و به رغم حقایق و وقایع بارها در طول تاریخ رخ داده و ردپای نوعی از نادیده انگاریِ عمدتا تعمدی یا ناآگاهانه در این موضوع را می توان پی گرفت.یکی از این حوزه ها و میدان ها که نقش زنان در آن کمرنگ شده و در برخی از روایت ها به محاق رفته، سینمای دفاع مقدس و مقاومت است؛ هر چند سهم زنان در روایت‌های ثبت‌شده از جنگ هشت‌ساله بر پرده سینماها، سهمی حداقلی بوده است، اما این به معنای آن نیست که سینمای دفاع مقدس ایران از حضور زنان قهرمان و ماندگار محروم بوده است.  این مقاله تلاش دارد تا به جایگاه زن در فیلم سفر به چزابه ساخته رسول ملا قلی پور (1374) بپردازد. نتایج پژوهش نشان می دهد سفر به چزابه یکی از نخستین فیلم هایی است که به زندگی و شخصیت زنان در صحه های جنگ تحمیلی می پردازد. در این فیلم، کارگردان سعی می کند با نگاه واقع گرایانه به شخصیت زن بپردازد و تصویر زن ایثارگر را با تصویری از یک زن فاعل در صحنه جنگ نشان دهد و تصاویر کلیشه ای و منفعل زنان که پیش از آن در سینمای دفاع مقدس رواج داشت آشنایی زدایی کند.