پند اخلاقی در دیوان حافظ

حافظ یکی از ارکان ادب فارسی است. اشعار حافظ از وجوه مختلفی تحقیق و بررسی شده است ولی وجه تعلیمی غزلیات حافظ کمتر مورد تحقیق و پژوهش قرار گرفته است. این پژوهش با پرداختن به پند و اندرزهای دیوان حافظ وجه تعلیمی غزلیات او را از جنبۀ اخلاقی مورد تحقیق و بررسی قرار می‌دهد. هدف از این پژوهش ارایۀ بسامد پند و اندرز از دید اخلاقی در دیوان حافظ است تا با استفاده از آن و با نگاهی دیگر به زوایای پنهان شخصیت و روحیات حافظ دست یافت. از مجموع 100 پند اخلاقی استخراج شده از دیوان حافظ، که تحت عناوین مختلف آمده است «پند شنوی و قناعت» با 10 بسامد ، بالاترین بسامد را داراست و این نشانگر اهمیت پند و اندرز و قناعت پیشگی است که سلامت و آرامش خاطری را که در سایه ی آن نصیب انسان می شود یادآوری می کند. پندهای اخلاقی پربسامد دیگر به ترتیب عبارتند از: «تحمل رنج برای رسیدن به هدف» ، «نیک نهادی و صفای دل و صداقت ، «توجه به درویش»، «نیازمندی به حق و بی نیازی از خلق» ، «احسان و نیکی» ، «عدم عیب جویی» و «وفای به عهد». کلمات کلیدی: