استعاره‌ی مفهومی «فلک» در مثنوی

یافته‌های زبان‌شناسی شناختی، استعاره را از یک صناعت ادبی به مفهومی در اندیشه و عمل آدمی تعمیم می‌دهد. براین اساس، فهم یک حوزة مفهومی به کمک یک حوزه مفهومی دیگر و از راه استعاره در زبان ممکن می‌شود. لیکاف و جانسون با طرح این ایده، به این نتیجه رسیدند که اساساً زبان انسان ماهیت استعاری دارد. این مفهوم در آثار و متون ادبی نیز دیده می‌شود و شاعران و نویسندگان برای قابل فهم ساختن مفاهیم مختلف از این قابلیت زبانی بهره جسته‌اند. در این جستار تلاش بر این بوده است که چگونگی مفهوم‌سازی فلک در شش دفتر مثنوی از دیدگاه استعاره مفهومی بررسی شود. در این بررسی از نظریه لیکاف و جانسون درخصوص استعاره مفهومی که دارای سه حوزة اصلی مبدا، مقصد و نگاشت است، بهره گرفته شده است. یافته‌های این بررسی نشان می‌دهد که فلک به‌عنوان حوزه مقصد، به‌واسطه چند حوزه‌های مبدا مفهوم سازی می‌شود، و فلک، چرخ، جاندار، شیء و بنا تصویر شده است.