رابطه انسان و طبیعت در فرهنگ زیست‌بوم ایران و جایگاه طبیعت در الگوی شهر ایرانی اسلامی

به لحاظ تاریخی شهرنشینی در ایران از قدمت چند هزار ساله برخوردار است و اولین کانون‌های شهری در محدوده تمدنی ایرانی شکل گرفته است و نمودهای این تمدن در شهرها تبلور یافته است. از سوی دیگر خواستگاه اصلی اسلام شهر و رشد و شکوفایی آن تا حدود زیادی به رونق زندگی شهری در محدوده تمدنی ایرانی اسلامی مربوط می‌شود. بنابراین اجتماع مدنی و شهری در شکل‌گیری و تداوم این فرهنگ و ترسیم الگوی آینده آن از اهمیت زیادی برخوردار است. در عین حال به این نکته باید توجه داشت که به ‌طور کلی اجتماعات انسانی و به‌ ویژه شهرها در بستر جغرافیای ایران به دلیل محدودیت‌های طبیعی به شدت به الزامات محیطی طبیعی وابسته است و چشم‌انداز فرهنگی ایران را می‌توان نمود بارزی از سازگاری و تعامل انسان و طبیعت دانست. بر این اساس رابطه انسان و طبیعت در فرهنگ زیست‌بوم ایرانشهری، اهمیت و جایگاه آن را ترسیم چشم‌انداز آینده الگوی زندگی باکیفیت و شهر پایدار ایرانی اسلامی نشان می‌دهد. جامعه مصرف‌گرای جدید درک روشنی از محدودیت‌های زیست‌محیطی در فراهم ساختن نیازهای مصرفی بی‌رویه ندارند. پس باید به دنبال شیوه و سبکی از زندگی بود که در درازمدت پایایی و پویایی خود را حفظ کند. پس لازم است که در تدوین الگوی آینده زیست اجتماعی و فرهنگی یا الگوی ایرانی اسلامی به الزامات توسعه پایدار و تاب‌آور توجه ویژه‌ای داشته باشیم.