فلسفه و جایگاه آن در پیشرفت، بررسی نگاه فارابی

نگاهی به آراء متفکران ایرانی در جهان اسلام که در دوره طلایی تمدن اسلامی می‌زیستند و نقش بسزایی در شکوفایی آن داشتند، در باب پیشرفت، می‌تواند کمک بزرگی باشد در جهت رفع مشکلاتی که جامعه امروزی ما در اثر برخورد فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف با آن مواجه است. فارابی تنها راه چاره پیشرفت و تعالی جامعه را فلسفه می‌داند. فلسفه حقیقی که در اثر رشد جامعه از تفکر سطحی و عوامانه به تفکر عمیق، مدلل و معلل ظهور می‌یابد تنها راه رسیدن به سعادت است و غایت آن تشبه به خداوند متعال است. فیلسوف با اتصال به عالم عقل حقایق اصیل را در می‌یابد و با کمک دین، آن حقایق را در حد درک آحاد جامعه در اختیار آنان قرار می‌دهد و با وضع قوانین درست و هدایت علوم و مهن مختلف، موجبات تعالی جامعه به سمت خدایی شدن را فراهم می‌کند. اگر به جای فیلسوف حقیقی فیلسوف نماهای دروغین و حیله‌گر زمام جامعه را به دست گیرند، مردم و حاکمان فقط به دنبال لذات زودگذر دنیوی و کسب مال و جاه خواهند بود و از لذت حقیقی دور شده و جامعه را به قهقرا سوق خواهند داد. در راستای رسیدن به الگوی کامل پیشرفت در جامعه اسلامی ایران، توجه به فلسفه و غایت حقیقی آن و اهمیت دادن به نقش فیلسوف در تعالی کشور، از ضروریات است.