بررسی اثربخشی نقشه مفهومی بر اصلاح کج فهمی در درک مفاهیم شیمی و رسم ساختار ترکیبات شیمیایی در دانش آموزان دوره متوسطه اول

کج فهمی های موجود در یادگیری یکی از رایج ترین معضلات آموزش می باشد. کج فهمی، زمانی رخ می دهد که دانش آموزان مطالبی را برخلاف اصول علمی و آموزش معلم، آموخته و آن را باور دارند. در این پژوهش سعی داریم که با استفاده از آموزش بر پایه نقشه مفهومی _که نوعی نقشه طبقه بندی شده جهت ماندگاری و دسته بندی مواد آموزشی است_ میزان کج فهمی دانش آموزان پایه نهم را در مبحث پیوندهای شیمیایی کتاب علوم تجربی کاهش داده و به حداقل برسانیم. نتایج حاصل از این پژوهش که در سه مدرسه شهرستان سبزوار اجرا شده، حکایت از تاثیر مثبت نقشه مفهومی بر کاهش میزان کج فهمی های دانش آموزان در مبحث پیوندهای شیمیایی دارد. رویکرد آموزشی مورد استفاده در این تحقیق، تدریس بر پایه نقشه مفهومی بود و در دوجلسه برای موضوع پیوندهای شیمیایی برنامه ریزی شده است. به منظور تاثیر نقشه مفهومی بر میزان یادگیری دانش آموزان و کاهش میزان کج فهمی های آنان، سه مدرسه پسرانه از سه سطح متفاوت (استعداد های درخشان، هیات امنایی و عادی) در شهرستان سبزوار انتخاب گردید. نتایج حاصل، بیانگر تاثیر مثبت آموزش بر پایه نقشه مفهومی بر یادگیری مبحث پیوندهای شیمیایی در دانش آموزان می باشد. بعلاوه می توان گفت تاثیر نقشه مفهومی بر کلاس با سطح پایین تر نسبت به کلاسی با سطح بالاتر بیشتر بوده که این امر می تواند نمایانگر تاثیر بیشتر روش های نوین و کارامد آموزش بر یادگیری نسبت به کیفیت مدرسه و معلم باشد بطوری که در شرایط محتوا و معلم یکسان، میزان یادگیری تکیه بر روش تدریس معلم دارد و نه سطح مدرسه و دانش آموزان آن. طبق یافته های پژوهش به عمل آمده نقشه مفهومی نیز به عنوان ابزاری کارآمد می تواند با دسته بندی دقیق مفاهیمی اعم از اتم، مولکول و پیوندهای شیمیایی به دانش آموزان در جهت یادگیری عمیق تر مطالب و از بین بردن و یا حتی کاهش کج فهمی های موجود کمک کند.