مطالعه تطبیقی کتب درسی شیمی دوره دوم متوسطه کشورهای ایران و عربستان سعودی از منظر توجه به مقوله صنعت

هدف این پژوهش مطالعه تطبیقی کتب درسی شیمی متوسطه دوم کشورهای ایران و عربستان سعودی از نظر میزان توجه به صنایع بوده است. پژوهش از نوع پیمایش تطبیقی- مقایسه‌ای است. کتاب‌های شیمی دوره متوسطه دوم ایران چاپ 1403-1402 و کشور عربستان سعودی چاپ 2022 (1444) برای سال اول (الکیمیاء 1) و چاپ 2023 (1445) برای شیمی سال دوم و سوم (الکیمیاء 2 و الکیمیاء 3) به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. تحلیل محتوا به روش تمام‌شماری شامل تمام متن، جدول‌ها، تصاویر و تکالیف انجام شد. داده‌های به دست آمده، گردآوری، تفسیر و طبقه‌بندی شد و در نهایت شباهت‌ها و تفاوت‌های کتاب‌های درسی شیمی متوسطه دوم ایران و عربستان بر اساس توجه به مولفه‌های پژوهش به دست آمد. نتایج نشان داد که میزان توجه به صنایع مختلف در کتاب‌های درسی ایران بیشتر از کشور عربستان سعودی بوده است. در مجموع کل کتاب‌های شیمی متوسطه در هر دو کشور به مولفه‌های صنایع سطح اول که شامل کشاورزی، ماهیگیری، جنگل‌داری، استخراج معادن و مواد معدنی است، کمترین توجه شده است. در عوض به صنایع سطح دوم نظیر محصولات الکترونیکی و سخت‌افزار کامپیوتر، ساخت ابزار دقیق، برش سنگ‌های قیمتی، تولید فولاد و آهن، پالایش نفت، ساخت وسایل نقلیه موتوری و ماشین‌آلات سنگین، تولید سیمان، تولید برق و آب و گاز و ساخت‌وساز بیشترین توجه شده است. در بین کتاب‌های شیمی ایران، کتاب پایه یازدهم بیشترین توجه به صنایع را داشته و کتاب‌های دهم و دوازدهم تقریباً مشابه هستند. از مجموع سه کتاب عربستان سعودی، کتاب شیمی سال دوم با توجه این‌که سه بخش آموزشی دارد بیشترین تعداد مولفه‌های مرتبط با صنعت را داشت. لازم به ذکر است اگر به سه بخش محتوایی این کتاب در نظر گرفته نشود کتاب سال اول این کشور دارای بیشترین توجه به مولفه آموزش صنعت است.