الگوی طراحی برنامه درسی امور تربیتی: رویکرد تحلیل اسنادی

برنامه‌های درسی، جهت‌گیری‌های نظام تربیت معلم را مشخص می‌کنند و از اهمیت بالایی برخوردارند. برنامه درسی امور تربیتی، یکی از برنامه‌های تربیت معلم است که نقش مهمی در تربیت مربیان پرورشی دارد. هدف از انجام این پژوهش، طراحی الگوی برنامه درسی امور تربیتی مبتنی بر رویکرد تحلیل اسنادی بود. روش انجام پژوهش از منظر گردآوری داده‌ها و اطلاعات، کیفی بود و برای دستیابی به اهداف پژوهش از رویکرد تحلیل اسنادی بهره گرفته شد. سه سند (متن) به‌عنوان جامعه و نمونه مورد تحلیل قرار گرفتند. سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش، نقشه جامع علمی کشور و شرح وظایف مربیان پرورشی، جامعه ما را تشکیل دادند. داده‌ها به شیوه تحلیل مضمون و با بهره‌گیری از روش کدگذاری اولیه و محوری تحلیل شدند. الگوی به دست آمده مورد تایید گروه کانونی قرار گرفت. نتایج نشان دادند الگوی نهایی متشکل از چهار بخش بود که عبارتند از: نظامات فکری (قابلیت‌های ذهنی، رشد مهارت‌های تفکر، سبک زندگی اسلامی ایرانی، شخصیت و مبانی تربیت اسلامی)، دانش‌های پایه (هنر و ادبیات، روانشناسی، مخاطب‌شناسی، آسیب‌شناسی اجتماعی، ادیان و مذاهب، فرهنگ‌شناسی و سازمان‌شناسی)، مهارت‌های زیربنایی (شیوه‌های آموزشگری، پژوهشگری، مشارکت‌جویی و کار تیمی، مشاوره و راهنمایی، تولید و تحلیل محتوا، مدیریت و برنامه‌ریزی تربیتی، کارآفرینی) و مهارت‌های اجرایی (کاربست فناوری، طراحی دوره‌های آموزشی، تولید هنری، نمایشگری، کتابداری و مستندسازی). پس از طراحی و اعتباربخشی به الگو، پیشنهادهایی به سیاستگذاران و برنامه‌ریزان درسی ارائه شد.