واکاوی عوامل موثر بر رفتارهای زیست‌محیطی شهروندان

امروزه یکی از مهم‌ترین دل‌مشغولی‌ها و نگرانی‌های انسان هزاره سوم مشکلات و مسائل زیست‌محیطی است. مسائل و مشکلاتی مانند تغییرات آب‌وهوا، گرم شدن زمین، آلودگی آب‌وهوا، تخریب جنگل‌ها و کاهش منابع طبیعی فقط مختص کشورهای توسعه‌یافته نیست بلکه همه کشورها را دربر می‌گیرد. انسان در برخورد و تعامل با محیط‌زیست رفتارهایی را از خود نشان می‌دهد. این رفتارهای زیست‌محیطی ممکن است مثبت، مسئولانه و محیط‌گرایانه بوده یا ممکن است منفی، غیرمسئولانه و مخرب محیط‌زیست باشند. مشکلات زیست‌محیطی پیامدها و آثار زیان‌بار برای سلامت فردی داشته و حیات نسل‌های آینده را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ایران در وضعیت شکننده محیط‌زیست قرار دارد و در مراعات شاخص‌های پایداری محیط‌زیست همیشه رتبه‌های کمتر و پایین را در جداول جهانی داشته است. در بعد کنشی دلیل اصلی این امر رفتارهای زیست‌محیطی غیرمسئولانه است. سوال پژوهش این است که مطابق تحقیقات و مطالعات انجام‌یافته چه عواملی در این رفتارهای زیست‌محیطی شهروندان در ایران نقش دارند. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه تحقیقات انجام‌گرفته پیرامون تحلیل رفتارهای زیست‌محیطی در ایران در محدوده زمانی 1390 تا 1402 بوده و شیوه نمونه‌گیری تمام شمار است. روش پژوهش، مرور سیستماتیک و ابزار پژوهش پایگاه‌های علمی آنلاین مورد تایید وزارت علوم است. طبق نتایج پژوهش، عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و روان‌شناختی در رفتارهای زیست‌محیطی شهروندان نقش دارند.