بررسی تاثیر میزان دانش و آموزش زیست‌محیطی ساکنین شهر همدان در مدیریت مصرف آب در بحران آب همدان

تامین آب آشامیدنی سالم و بهداشتی از ضروریات زندگی بشر است . امروزه‌ تغییرات‌ اقلیمی‌، روش‌های نامناسب‌ کشت‌، توسعه‌ نامتوازن‌ و برهم‌ خوردن‌ تعادل‌ میان‌ سطح‌ تقاضا و میزان‌ منابع‌ موجود منجر به‌ کم‌آبی، خشکسالی‌ و ورشکستگی‌ آبی‌ در بسیاری از نقاط‌ دنیا و همچنین‌ کشور ما ایران‌ شده‌ است‌. بروز بحران‌ خشکسالی‌ شدید در فصول‌ تابستان‌ و پاییز سال‌ ١٤٠١ در شهر همدان‌ که‌ متاثر از کاهش‌ چشمگیر نزولات‌ آسمانی‌ در سال‌های آبی‌ گذشته‌ بود، سبب اختلال‌ در تامین‌ آب‌ شرب‌ که‌ منجر به‌ قطعی‌ گسترده‌ در شبکه‌ توزیع‌ آب‌ شهر همدان‌ گردید. در بین راهکارهای مدیریت بحران صرفه‌جویی و جلوگیری از اتلاف آب شبکه توزیع جایگاه ویژه‌ای دارد. از میان‌ روش‌های صرفه‌جویی‌ در مصرف‌ آب‌ آموزش‌ عمومی‌ و استفاده‌ از تجهیزات‌ و قطعات‌ کم‌مصرف‌ بیشترین‌ پذیرش‌ را دارند. بنابراین‌ برنامه‌های تبلیغاتی‌، آموزشی‌ وسیعی‌ را باید برای افزایش‌ آگاهی‌های شهروندان‌ نسبت‌ به‌ وضعیت‌ آب‌ در کشور و الگوی مصرف‌ آنها تهیه‌ کرد. به‌ صورتی‌ که‌ ضمن‌ ارائه‌ آگاهی‌، باعث‌ افزایش‌ حساسیت‌ مردم‌ نسبت‌ به‌ این مسئله‌ گردد. در این بررسی نیز بررسی تاثیر میزان آگاهی، آموزش و دانش زیست‌محیطی ساکنین منطقه 4 همدان در جهت صرفه‌جویی میزان آب و به‌تبع آن تولید پساب کمتر موردبررسی قرارگرفته است. در این‌ مطالعه‌ فهرستی‌ از مشترکین‌ پرمصرف‌ (بالای ٤٠ مترمکعب‌ در هر دوره‌) در منطقه 4 شهر همدان تهیه‌ گردید. از بین‌ این‌ خانوارها تعداد 20 خانوار به‌عنوان‌ گروه‌ کنترل‌ و 20 خانوار به‌عنوان‌ گروه‌ مطالعه انتخاب‌ شدند، در خانوارهای گروه‌ کنترل‌ هیچ‌گونه‌ مداخله‌ای صورت‌ نگرفت‌ فقط‌ در هر دوره‌ شماره‌ کنتور این‌ خانوارها قرائت‌ می‌گردید و در گروه مورد مطالعه‌ از بحث‌ آموزش‌ جهت ارتقا و دانش زیست‌محیطی مشترکین در حوزه آب و صرفه‌جویی آن استفاده‌ گردید. درنهایت‌ پس‌ از ٤ دوره‌ (٦ ماه‌ آموزش‌ به‌صورت‌ منظم‌) قرائت‌ کنتور میزان‌ مصارف‌ این‌ خانوارها حساب‌شده‌ و مورد تجزیه‌ تحلیل‌ قرار گرفتند. بر اساس‌ نتایج‌ حاصل‌ از این‌ مطالعه‌ استفاده‌ از آموزش‌ جهت‌ بالا بردن‌ آگاهی‌ عمومی‌ مردم‌ نسبت‌ به‌ بحران‌ آب‌، تنش‌های آبی‌ و اهمیت‌ موضوع‌ آب‌ می‌توان‌ بر روی مصرف‌ آب‌ تاثیرگذار باشد و همچنین‌ می‌توان‌ باعث‌ ترویج‌ فرهنگ‌ درست‌ مصرف‌ کردن‌ و تغییر رفتار مردم‌ نسبت‌ به‌ مصرف‌ آب‌ شد. این‌ مطالعه‌ با آموزش‌ به‌ مردم‌ شاهد کاهش‌ مصرف‌ آب‌ به میزان 9 الی 12 درصد بوده است.