طراحی الگوی برنامۀ ‌درسی آموزش هوش مصنوعی در دورۀ ‌ابتدایی

تکنولوژی امروزه نه تنها سبک زندگی مردم را تغییر داده است، بلکه نحوۀ کار، یادگیری و تعامل را نیز تحت تاثیرقرارداده است. ظهور اصطلاح هوش‌مصنوعی یک پیشرفت تکنولوژیکی جدید است که در توسعۀ خود به دنیای آموزش نفوذ کرده است و لازم است کودکان شیوۀ استفاده از آن را بدانند. این پژوهش با هدف طراحی الگوی برنامۀ ‌درسی آموزش هوش ‌مصنوعی در دورۀ ‌ابتدایی و به شیوۀ سنتز پژوهی انجام شد. راهبرد سنتز پژوهی مورد استفاده در این تحقیق از روش هفت‌ مرحله‌ای تنظیم پرسش پژوهش، مطالعۀ نظام‌مند ادبیات، انتخاب پژوهش‌های مناسب، استخراج اطلاعات از پژوهش‌ها، تحلیل و ترکیب یافتهها، کنترل کیفیت و ارائۀ یافتهها است. جامعۀ ‌آماری بخش ارائۀ‌ الگوی پژوهش شامل پژوهش‌های انجام شده در بازۀ زمانی10 سال اخیر در حوزۀ هوش ‌مصنوعی، براساس کلید واژههای«هوش‌مصنوعی، آموزش هوش‌مصنوعی و برنامۀ ‌درسی هوش‌ مصنوعی» در موتور جستجوی گوگل ‌اسکالر و پایگاههای علمی معتبر از جمله مگ ‌ایران، نورمگز و... جمع‌آوری گردید که براساس مراحل شناسایی، غربالگری، شایستگی و شامل‌شدن از میان105 مورد شناسایی ‌شده، متن کامل 20 مورد از این پژوهش‌ها مورد مطالعۀ کامل قرار گرفت. روش‌های کدگذاری باز و محوری براساس مراحل هفتگانه انجام شد. برای اطمینان از نحوۀ کدگذاری‌ها از دو ارزشیاب،جهت کدگذاری مجدد یافته‌ها استفاد شد. به ‌منظور تایید پایایی، ازفرمول ضریب کاپای کوهن، استفاده شد که در این پژوهش میزان 0/88 به دست آمد که نشان‌دهندۀ 88 درصد توافق بین ارزشیابان در کدگذاری‌ها بود. یافته‌ها نشان داد اهداف برنامۀ ‌درسی هوش ‌مصنوعی باید آماده‌سازی دانش‌آموزان برای آینده، توسعۀ مهارت‌های تفکر انتقادی، حل مسئله و سواد دیجیتال، تبدیل‌شدن به کاربران مسئول و خلاق و خالق فناوری را رقم‌ بزند. محتوا باید به چیستی، کاربرد، مبانی، پروژه‌های عملی و مباحث ‌اخلاقی و حریم‌ خصوصی بپردازد. روش‌های تدریس شامل فعالیت‌های عملی، بازی‌های تعاملی، داستان‌گویی و ارائه‌های چندرسانه‌ای و روش‌های یادگیری شامل حل‌مسئله، پروژه‌های‌گروهی مشترک و اکتشاف ابزارها و منابع ‌آموزشی هوش ‌مصنوعی می‌شود. ارزیابی ‌به دو صورت تکوینی و جمع‌بندی امکان‌پذیر است. نتایج یافته‌ها منجربه شناسایی ویژگی‌های عناصر برنامۀ ‌درسی هوش ‌مصنوعی به‌صورت یک الگو شد. این الگو باتوجه به تجمیع یافته‌های پژوهش‌های گذشته و تایید اعتبار ویژگی‌های به‌دست‌آمده از نظر ارزشیابان، می‌تواند مورد استفاده معلمان و برنامه‌ریزان قرار بگیرد.