تبیین مفهوم شهر هوشمندِ پاسخگو؛ ویژگی ها و پیامدها

با وجود آنکه در دهه گذشته موضوع شهرهای هوشمند تبدیل به یکی از موضوعات اصلی حوزه فناوری و برنامهریزی شهری شده و سرمایه گذاری های فراوانی در این بخش صورت گرفته است، هنوز مسائلی در حوزه شهرهای هوشمند وجود دارد که حل نشده باقی مانده است. یکی از مهمترین مشکلات فعلی شهرهای هوشمند که مدنظر این پژوهش میباشد آن است که با وجود آنکه این پارادایم بر اهمیت شهروندان یا مردم هوشمند تاکید دارد اما بسیاری از صاحبنظران، شهرهای هوشمند را به این خاطر که شکلی از یک فرآیند دولتی از بالا به پایین و بدون مشارکت عمومی یا با حداقل مشارکت عمومی هستند، مورد انتقاد قرار میدهند. تمرکز این مقاله پرداختن به مفهوم کلی مشارکت شهروندان که اهمیت آن از قبل مشخص میباشد نیست، بلکه هدف آن توجه به کیفیت، سطح و نقش مشارکتی شهروندان در شهرهای هوشمند است. به این منظور با انجام یک مرور ادبیات سیستماتیک و همچنین انجام چند مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان، به بیان مفهوم شهر هوشمند پاسخگو پرداخته و تفاوت آن با شهر هوشمند را مورد بررسی قرار میدهیم. سپس ویژگیها و پیامدهای حاصل از شهر هوشمند پاسخگو را با استفاده از یک پرسشنامه محقق ساخته به تایید خبرگان میرسانیم. نتایج نشان میدهد شناسایی و حل بهنگام مساله، تصمیمگیری بهنگام، بالا بردن سطح مشارکت، ایجاد نفع همزمان یا وضعیت برنده-برنده بین ذینفعان شهر، تطبیق پذیری بهنگام، هم افزایی، داده محوری، بهره گیری از هوش جمعی و نواوری اجتماعی میتوانند ویژگیها و پیامدهای حاصل از ایجاد شهر هوشمند پاسخگو باشند.