ارزیابی روش های آماری و زمین آمار در تخمین تراز آب زیرزمینی آبخوان دشت نقده

مدیریت صحیح منابع آب زیرزمینی در گرو شناسایی، مدل­ سازی و پیش­بینی تراز آب زیرزمینی در دشت­ها جهت برنامه­ ریزی ­های بلندمدت و استفاده بهینه از پتانسیل­ های آبی موجود است. به­منظور دستیابی به نقشه ­های پیوسته، یکپارچه و پیش­بینی مقادیر نامعلوم، روش ­های درون­یابی مورد استفاده قرار می­گیرد. در این تحقیق، جهت تخمین تراز آب زیرزمینی آبخوان دشت نقده واقع در شمال غرب ایران، طی دوره آماری 15 سال (1400-1385)، از روش ­های درون­یابی آماری کلاسیک (شامل؛ نزدیک­ترین همسایه، میانگین متحرک، همسایگی طبیعی و مثلث­ بندی با میان­ یابی خطی)، روش ­های درون­ یابی قطعی (شامل؛ روش توان­ دهی عکس فاصله، توابع پایه شعاعی و چندجمله ­ای مکانی) و روش درون­ یابی زمین آماری (کریجینگ) استفاده شد. برای بررسی خطای هر روش میان یابی و انتخاب بهترین روش در تعیین تراز سطح ایستابی، از فن اعتبارسنجی متقابل استفاده شد. هم­چنین جهت مقایسه آماری مدل­ ها از ضریب تعیین (r2)، ریشه متوسط مربع خطا (rmse) و میانگین قدرمطلق خطا (mae) استفاده شد. نتایج تحلیل زمین آماری نشان داد تراز آب زیرزمینی از نوع متغیر ناحیه ­ای بوده و تناسب ساختار مکانی بالایی بین داده ­های تراز آب زیرزمینی وجود دارد و بهترین مدل نیم ­تغییرنمای تجربی، مدل گوسی با ضریب همبستگی 981/0 است. مطابق نتایج حاصل از اعتبارسنجی متقابل، روش زمین آماری کریجینگ با بیشترین دقت و کمترین خطا، به عنوان مناسب ­ترین و روش­ های آماری کلاسیک با کمترین دقت و بیشترین خطا نامناسب ­ترین روش برای درون ­یابی سطح ایستابی آب زیرزمینی در دشت مورد مطالعه معرفی شدند.