بررسی شوری موثر و بالقوه آب های زیرزمینی دشت تبریز با استفاده از زمین آمار و gis

در اختیار داشتن اطلاعات کافی از تغییرات مکانی و زمانی شوری در سفره­ های آب زیرزمینی می­تواند در برنامه­ ریزی استفاده بهینه از این منابع راه ­گشا باشد. با توجه به عدم امکان نمونه برداری از تمام نقاط و صرفه ­جویی در وقت و هزینه، می­ توان از روش­ های زمین آمار برای ارزیابی وضعیت شوری آب­ های زیرزمینی استفاده کرد. در این تحقیق، جهت بررسی میزان شوری آب زیرزمینی آبخوان دشت تبریز، از اطلاعات 32 حلقه چاه شبکه پایش آب­ های زیرزمینی شرکت آب منطقه ­ای آذربایجان­ شرقی در دوره تر و خشک سال آبی 1400-1399، مقادیر شاخص­ های شوری موثر و شوری بالقوه محاسبه شدند. تجزیه و تحلیل زمین آماری شوری آب زیرزمینی با استفاده از نرم ­افزار زمین آماریgs+ و پهنه ­بندی مناطق جهت تعیین خطر شوری بالا برای مصارف کشاورزی، شرب و صنعت با نرم ­افزار arcgis انجام شد. نتایج تحلیل زمین آماری نشان داد شوری آب زیرزمینی از نوع متغییر ناحیه ­ای بوده و تناسب ساختار مکانی بالایی بین داده ­های شوری آب زیرزمینی وجود دارد و بهترین مدل نیم ­تغییرنمای تجربی، برای هر دو شاخص شوری موثر و شوری پتانسیل، مدل گوسی می­باشد. مطابق نقشه­ های پهنه­ بندی مستخرج از arcgis با روش میان یابی­ وزن ­دهی معکوس فاصله، نواحی جنوب غربی دشت تبریز، دارای ریسک شوری بالاتری بوده و در صورت عدم اتخاذ تدابیر لازم، شوری به سمت مناطق دیگر کشیده خواهد شد.