بررسی فضایی و زمانی مناطق آسیب پذیر در اثر بارش تگرگ بر محصولات کشاورزی استان آذربایجان شرقی

یکی از مخاطرات مهم جوی بارش تگرگ است که خسارات زیادی بر بخش های مختلف بویژه تولیدات کشاورزی وارد می کند. در این تحقیق با استفاده از داده های خسارات تگرگ بر محصولات زراعی و باغی مناطق آسیب پذیر در اثر پدیده تگرگ در سطح استان مورد شناسایی قرار گرفته است. بررسی اطلاعات ساعتی، ماهانه و سالانه تعداد روزهای همراه با تگرگ خسارت زا در دوره آماری 1398-1389 با استفاه از تحلیل آمار فضایی لکه داغ از آماره گتیس- ارد جی ای انجام گرفته است. نتایج نشان داد که بیشترین فراوانی بارش تگرگ خسارت زا در ماه اردیبهشت و کمترین فراوانی بارش در مرداد ماه اتفاق افتاده است. همچنین حدود 71 درصد از بارش های تگرگ خسارت زا در منطقه مورد مطالعه در فصول گرم سال که منطبق با فصل رشد گیاهی در این منطقه می باشد، رخ داده است. بارش تگرگ های خسارت زا در استان آذربایجان شرقی بطور میانگین بین ساعت 09 تا 15(g.m.t) رخ داده است. در بررسی لکه های داغ براساس شاخص *gi مشخص گردید که در بخش زراعت آسیب پذیرترین منطقه در سطح منطقه مورد مطالعه بخش هایی از جنوب استان(بخش های مرکزی چاراویماق و شادیان) و در بخش باغی آسیب پذیرترین منطقه در شمال غرب استان(بخش های مرکزی و یامچی مرند) متمرکز شده است. همچنین بررسی مجموع خسارات بخش زراعت و باغی استان نشان داد که مناطق آسیب پذیر در بخش هایی از جنوب استان(بخش های مرکزی چاراویماق، شادیان و نظر کهریزی) متمرکز شده است.