طراحی الگوی فضاهای پایدار برای مساجد معاصر در اقلیم سرد و کوهستانی با تاکید بر مساجد تاریخی با استفاده از نرم افزار دیزاین بیلدر

توجه به فضای باز و عبادت در آن از دیرباز در بین ادیان و آیین‌های مختلف مرسوم بوده است؛ این امر به پیش از ظهور اسلام بازمی‌گردد. پس از ظهور اسلام، فضای باز در مساجد به‌عنوان فضای اصلی عبادت مسلمانان اهمیت یافت. حضور پررنگ این فضا در مسجد النبی به‌عنوان الگوی اولیه معماری مساجد و پس از آن در مساجد دوران سنت، نه‌تنها در ایران بلکه در جهان اسلام نیز گواه این موضوع است. متاسفانه در عصر حاضر، مکان عبادت از فضاهای باز و نیمه‌باز به فضای بسته محدود شده و این فضاها از کالبد مسجد معاصر حذف شده‌اند که این امر باعث کاهش پویایی و ارتباط انسان با طبیعت و جهان هستی شده است. از آنجا که تحقق بومی الگوی فضای باز ونیمه باز در منطقه خراسان دارای تنوع قابل توجهی است، الگو شناسی دقیق و خلاق این نمونه ها برای هر نوع تداوم هویتی اهمیت بالایی دارد. در این جریان الگوهای معماری مساجد که تحت تاثیر رویدادهای بومی، اقلیمی، فرهنگی و مذهبی هستند، مطالعه شده اند به این ترتیب، مرحله دوم این پژوهش به ریخت شناسی والگو شناسی کالبدِ فیزیکیِ صحن وایوان مساجد منطقه خراسان پرداخته است. در نتیجه الگوهای کالبدی فضای باز ونیمه باز از حیث شکل و هندسه و تناسبات در مساجد خراسان شناسایی و گونه شناسی شدند. بعد از شناسایی این الگوها نیاز به شناخت الگوی مناسب درجهت تامین آسایش حرارتی مخاطب در فضای باز و نیمه بازاست. این پژوهش با هدف بازطراحی الگوی فضاهای باز و نیمه‌باز مساجد معاصر، با بهره‌گیری از مساجد تاریخی اقلیم سرد و کوهستانی، از روش تحقیق کیفی و تحلیل محتوا استفاده شده و در ابتدا به بررسی و تحلیل فضاهای باز و نیمه‌باز در مساجد تاریخی اقلیم سرد و کوهستانی پرداخته شد و سپس با استفاده از نرم‌افزار دیزاین بیلدر، الگوی پیشنهادی برای مساجد معاصر طراحی شد