اعتبار بانک مرکزی و عوامل موثر بر آن: مطالعه موردی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

مطابق بند (ب) ماده (3) قانون بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مصوب 30/03/1402، هدف اول بانک مرکزی، مهار(کنترل) تورم در نظر گرفته شده است. در این راستا محاسبه شاخص اعتبار بانک مرکزی بر مبنای تورم بسیار حائز اهمیت می باشد. در صورتی که بانک مرکزی از اعتبار لازم برخوردار باشد، عاملان اقتصادی انتظارات خود را در راستای هدف تورمی اعلامی یا پیش‌بینی شده قرار می‌دهند. از این‌رو، مفهوم اعتبار بانک مرکزی در فرآیند تثبیت تورم نهفته است. پژوهش حاضر بر آن است تا با محاسبه شاخص اعتبار طی سال های 1371-1401 با استفاده از روش خودرگرسیونی باوقفه های گسترده با رویکرد نوارکرانه ای به بررسی عوامل اصلی موثر بر شاخص اعتبار بانک مرکزی بپردازد. نتایج این پژوهش نشان می دهد افزایش رشد اقتصادی موجب افزایش اعتبار بانک مرکزی می شود. همچنین روند افزایشی میزان تغییرات قیمت سکه تمام بهار آزادی تاثیر منفی بر شاخص اعتبار بانک مرکزی دارد. با توجه به نتایج پژوهش، با افزایش اختلاف نرخ ارز بازار غیر رسمی و بازار رسمی نیز اعتبار بانک مرکزی کاهش می یابد. همچنین نسبت بدهی دولت به بانک مرکزی بر تولید ناخالص داخلی تاثیر مثبتی بر اعتبار بانک مرکزی دارد.