نقش «اعتبار» بانک مرکزی در کاهش نرخ تورم 1396-1393

اقتصاد ایران در طول دوره 1402-1390 چهار شوک تورمی را تجربه کرد اما در این میان طی بازه 1396-1393 نرخ تورم یک دوره با ثبات و حتی تک رقمی را به ثبت رساند. مقاله حاضر به دنبال نشان دادن این گزاره است که بانک مرکزی با استفاده از اعتبار خود، توانست اثر قابل توجهی در تداوم سه ساله این ثبات ایفا کند. نرخ بهره حقیقی مثبت در کنار بهبود انتظارات، موجب نزولی شدن نسبت پول به شبه پول و کاهش تلاطم ها شد. با این حال، اتخاذ این رویکرد انقباضی که به دلیل محدودشدن ذخایر بانکی منجر به اضافه برداشت و ناترازی حقیقی بانک ها شد با بروز نخستین شوک بیرونی در سال 1397 اثر معکوس گذاشت و رشد نقدینگی را افزایش داد. از سوی دیگر، شوک ارزی به دلیل اثرگذاری بر سمت هزینه عرضه اقتصاد، کارآمدی سیاست-های پولی به عنوان سیاست طرف تقاضا را کاهش داد. در نهایت، اعتبار سیاست های بانک مرکزی به دلیل اتخاذ سیاست پولی انقباضی و بی توجهی به عوامل غیرپولی (نرخ ارز) بر تورم، خدشه دار شد.