انتقاد در نهج البلاغه به روش تشبیه

یکی از نشانه‌های جامعه زنده و فعال، نقد افکار و اندیشه‌ها، و انتقاد کردن از عملکرد افراد است. برای تحقق یافتن هدف اصلی نقد که همان تکامل و اصلاح فرد و جامعه است؛ لازم است نقد و انتقاد مبتنی بر اصول و روش‌های صحیح باشد و بهترین راه، استفاده از متون دینی و کلام معصومین (علیهم السلام) می‌باشد که می‌تواند فرد را در بهره گیری از این سرچشمه ی غنی به روش‌‌ها و تاثیرات و نتایج بهتری در نقد و انتقاد برساند. بزرگ ترین فایده انتقاد آن است که جنبه‌هایی از رفتار ما را بر ما آشکار سازد که شاید خودمان به آن توجهی نداریم و به ما نشان می‌دهد که دیگران ما را چگونه می‌بینند و چگونه ارزیابی می‌کنند و به این ترتیب زمینه‌های رشد و شکوفایی در انسان‌‌ها فراهم می‌شود. چنانچه امام علی (علیه السلام) در کتاب جاودانه خود، برای اصلاح افراد و اجتماع روش‌های انتقادی زیادی به کار برده است. با توجه به اینکه این نقد و انتقادها از امامی معصوم با اهدافی پاک و اغراضی مهم و روش‌های موثر صورت گرفته است، می‌تواند تاثیرات بسیار زیادی داشته باشد یکی از اثر‌گذارترین ابزار در بلاغت کلام استفاده از تشبیه است که با جستجو و تفحص در این سخنان گوهربار روش‌های تشبیهی ایشان در انتقاد کشف شد که با استفاده از آن به انتقاد از افراد خلفاء، از فاسدان، پیمان شکنی طلحه و زبیر، پیروان شیطان، قاضیان نااهل پرداختند.