نهج البلاغه: جهانشمولی حق حیات در پرتو معنای حیات

حق حیات به عنوان یکی از بنیادی ترین حقوق بشری است. در پرتو مبانی حقوق بشر، آموزه های دینی در شناسایی و ایجاد حقوق بشر جهانشمول از جایگاه و نقشی برخوردار نیستند. سوال این است که آیا در پرتو آموزه های نهج البلاغه می توان به جهانشمولی حق حیات دست یافت؟ ادعای نوشتار این است که جهانشمولی حق حیات، وابسته به شناسایی معنای حیات است. جهانشمولی حق حیات بسته به ارادی و غیر ارادی بودن معنای حیات، متفاوت است. بهره مندی از حیات زیستی یکی از مبانی جهانشمولی حق حیات است که در پرتو نهج البلاغه مورد شناسایی واقع شده و لازمه شناسایی حق حیات زیستی، انتخاب معانی ارادی حیات است. حق انتخاب معنای حیات نیز در پرتو نهج البلاغه و به عنوان یکی از مبانی جهانشمولی حق حیات برسمیت شناخته شده است. بر خلاف مبانی حقوق بشر که معانی ارادی حیات به صورت متکثر و برابر، زمینه ساز جهانشمولی حق حیات است، در پرتو تعالیم نهج البلاغه، در کنار توجه به حیات زیستی و حق انتخاب معنای حیات، تنها یک معنای ارادی (اسلام) زمینه ساز جهانشمولی حق حیات است. شباهت در خلقت و امکان هدایت پذیری انسان به عنوان مبانی جهانشمولی حق حیات از منظر نهج البلاغه است.