پیامدهای فتنه خوارج از دیدگاه نهج البلاغه

انسان فطرتا موجودی اجتماعی است و بنیان هر اجتماع بر نظم است و قوام هر نظم بر عدالت استوار است. همواره آفاتی وجود دارد که برخالف سنت الهی و فطرت انسان در پی اختلال در این نظم است. یکی از مهمترین این آفات، آفت فتنه است. آفت فتنه عامل انحراف از حق و ایجاد اختلاف و تفرقه و ایجاد غبار در تشخیص حق از باطل با اختلاط کمی از حق با بسیاری از باطل است. پیدایش فتنه دو عامل کلی دارد: -1 شناختی، نگرشی، بینشی. -2 روحی، گرایشی، انگیزشی. که این عوامل از طریق خود خواهی، دنیاطلبی، شرکخفی، بدعت در دین و ... در انسان شکل گرفته و به تدریج در جامعه انعکاس مییابد. فتنه گران با استفاده از شیوه های جنگ نرم، استخدام چهره های موجه و مقدس، مانور در متشبهات دین بدون توجه به محکمات آن، تزریق شبهات در بین افراد عادی که علم کافی در دین ندارند، تضعیف جایگاه ولایت و عالمان دین، استفاده از شعارهای جذاب در پیشبرد امور باطل و ... موجب ایجاد، ترویج و تقویت فتنه در جامعه میشوند. بی تردید در طول تاریخ، جوامع بشری با انواع فتنه روبرو بوده و اثرات مخرب آن را تجربه کرده است. با شناسایی پیامدهای این فتنه ها در سایه ی تمسک به قرآن و سنت، خصوصا نهج البلاغه امام علی(ع) میتوان پیامدها و اثرات مخرب آن را کنترل و محدود نمود. در واقع مهمترین روش مبارزه با فتنه و فتنه گران رجوع به سنت نبوی و علوی است. یکی از مهمترین تجربه ی مسلمانان در باب فتنه، فتنهی خوارج در حکومت علوی است. هنگامیکه افرادی از حافظان و قاریان قرآن با پیشانی پینه بسته نظیر اشعث ابنقیس، موجب نجات معاویه در صفین و انحراف و تفرقه در صفوف مسلمانان در نهروان شدند. امام علی(ع) خوارج را انسان هایی کوته فکر ظاهرالصالح فاقد بصیرت میداند. از اینرو مهمترین راه مقابله با پیامدهای فتنه در عصر حاضر مطالعه ی پیامدهای فتنه خوارج است. تحقیق پیشرو با روش پژوهش نقلی-تاریخی و با روش داده پردازی توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع معتبر حدیث خصوصا نهج البلاغه به بررسی 'پیامدهای فتنه خوارج از دیدگاه نهج البلاغه' پرداخته و روش مبارزه حضرت با فتنه و پیامدهای آن را مورد مطالعه قرار میدهد.