ویژگی های دنیا و روش برخورد با آن از منظر نهج البلاغه

از موضوعات مهم در فرهنگ تربیتی اسلام، شناخت دنیا است و یکی از منابع شناخت دنیا، سخنان گرانبهای امام علی(علیه السلام) است که در نهج البلاغه آمده. در نهج البلاغه، دنیا به کرات مورد نکوهش قرار گرفته، به گونه ای که ممکن است برداشت شود از دیدگاه امام علی (علیه السلام) باید دنیا را کاملا نادیده گرفت؛ اما ایشان در کنار نکوهش دنیا، آن را نیز ستایش کرده اند. پس از نظر امیرالمومنین (علیه السلام)، دنیا هم ویژگی های مذموم دارد و هم ویژگی های ممدوح، که باید با روش درست با چنین دنیایی برخورد کرد. مقالة حاضر سعی دارد دیدگاه امام (علیه السلام) را دربارة همین موضوع بررسی نماید. در مجموع می توان گفت که انسان باید از دنیای مذموم که دارای ویژگی هایی از جمله فریبندگی و ناپایداری است، دوری کند و با رعایت تقوا و عبرت آموزی با آن برخورد کند. بشر باید بداند که دنیا مانند مزرعه ای است که می توان در آن محصولات فراوان کاشت و در آخرت برداشت کرد. در واقع این بستگی به خود انسان دارد که دنیا برایش جایگاه نکوهیده ای باشد یا جایگاه پسندیده ای. اگر انسان ها از دنیا برای رسیدن به سعادت اخروی استفاده کنند، دنیا برایشان ممدوح است، اما اگر به دنیا وابسته شوند و سرگرم زرق و برق هایش شوند و آخرت را فراموش کنند، مذموم است. با مطالعة دقیق ویژگی های دنیا می توان به ماهیت حقیقی آن پی برد و روش برخورد با آن را دریافت. بنابراین دراین نوشتار با هدف معرفی دنیا و یادآوری فانی بودن آن و جلوگیری از وابستگی بیش ازحد به آن، به جمع آوری مطالبی در راستای بالابردن آگاهی مردم درچگونگی برخورد با دنیاازمنابع مکتوبی همچون قرآن، نهج البلاغه و تفاسیر قرآنی پرداخته ایم.