تجلّی نهج البلاغه در شاهنامه فردوسی

فردوسی شاعری مسلمان و از شیفتگان امیرالمومنین علی (ع) است. از همین رو شاهنامۀ او با قرآن و نهج البلاغه پیوندی ناگسستنی دارد. مقالۀ حاضر با روش مطالعات کتابخانه ای و رویکرد توصیفی تحلیلی به بررسی بازتاب خطبه ها، نامه ها، حکمت ها و جملات قصار نهج البلاغه در شاهنامه فردوسی خواهد پرداخت. نتیجۀ تحقیق نمایانگر آن است که؛ فردوسی با منظوم کردن احادیث؛ «سفینه» و «مدینة العلم» در بخش «گفتار اندر ستایش پیغمبر (ص)» و «وجوب حبّ علی بن ابیطالب (ع)» در «هجونامۀ محمود غزنوی» بر ولایت امیرالمومنین تاکید کرده است. وی همچنین در نظم شاهنامه از نهج البلاغه بهره بسیار برده است. به عنوان نمونه؛ «خطبه 2 نهج البلاغه» را در «گفتار اندر داستان شماساس»، «خطبه 191 نهج البلاغه» در «داستان منوچهر»، «خطبه 82 نهج البلاغه» را در داستان «آگهی یافتن فریدون از کشته شدن ایرج»، «خطبه 83 نهج البلاغه» را در داستان «جنگ دوازده رخ»، «خطبه 82 نهج البلاغه» را در بخش «رسیدن رستم نزدیک ایرانیان در جنگ هماون»، «نامه 31 نهج البلاغه» را در داستان «سیاوش و سودابه»، «حکمت 181 نهج البلاغه» را در داستان «پادشاهی اورمزد» و «حکمت 233 نهج البلاغه» را در در داستان «جادوی کردن تورانیان بر سپاه ایران» متجلّی ساخته است.